Presidenti ukrainas kërkon armë dhe ushtarë evropianë për të siguruar marrëveshjen e paqes.
Volodymyr ZELENSKY – Ne jemi në kontakt me Emmanuel Macron pothuajse çdo ditë. Gjëra vendimtare po ndodhin sot në Ukrainë dhe ne nuk mund të presim deri në takimin e ardhshëm për t’i diskutuar ato. Marrëdhënia jonë shkon përtej asaj që normalisht bashkon dy presidentë.
Për çfarë do të flasim? Lëndët konkrete. Për mënyrën më të mirë për të mbështetur Ukrainën, se si të rrisim prodhimin tonë të dronëve. Të gjithë aleatët tanë e kuptojnë se në këtë fushë ne kemi qenë të shpejtë dhe shumë produktivë. Por ne ende duhet të bëjmë më shumë. Dhe mbi të gjitha, jini shpikës.
Sepse ne kemi më pak artileri dhe predha se Rusia. Kremlini ka dronë kamikazë të furnizuar nga Irani dhe artileri dhe raketa të furnizuara nga Koreja e Veriut.
Këto janë fjalët e një presidenti në luftë. Një Volodymyr Zelensky, i cili në tryezë do të duhet të ulet me grupin “ e të vullnetshmëve për të ndihmuar”, por i cili brenda tryezës mund të ketë edhe “të pavullnetshëm”, apo më keq “sabotues”.
Nuk dihet se si Giorgia Meloni do të sillet, nëse ajo do t’ia përcjellë Donald Trumpit të gjitha. Por fati i Evropës dhe e ardhmja, mund të luhen në këtë tryezë.
Përpara këtij takimi dhe pas një konference me presidentin francez Emmanuel Macron, Zelensky ka dhënë një intervistë për prestigjiozen franceze Le Figaro.
Do të flisni edhe për trupat evropiane?
Do të flasim për kontigjente, sigurisht. Ne duhet të përcaktojmë nevojat tona, të dimë se kush është gati të dërgojë trupa, cilat, sa dhe ku t’i vendosim ato? Sa vende janë realisht të gatshme ta bëjnë këtë? Kjo është një temë e vështirë dhe e rëndësishme.
Disa vende nuk kanë kapacitete. Të tjerët janë të gatshëm ta bëjnë këtë, por vetëm me garanci amerikane të sigurisë. Të mërkurën, diskutimi dypalësh me Emmanuel Macron do të fokusohet në çështje ushtarake, diplomatike, politike dhe ndoshta edhe strategjike, pasi do të shqyrtojmë se si të bëjmë të mundur paqen. Të enjten do të diskutohet për garancitë e sigurisë.
Çfarë garancish sigurie ju duhen nga evropianët?
Së pari, ne kemi nevojë për garanci financiare. Ne dëshirojmë që asetet e ngrira ruse të përdoren për të pajisur ushtrinë tonë. Sepse një ushtri e fortë dhe e fortë ukrainase do të jetë garancia jonë më e madhe e sigurisë. Ne kemi nevojë edhe për kontigjente.
Më në fund, ne kemi nevojë për mbrojtje ajrore. Amerikanët i kanë ato. Ne diskutuam këtë temë me Donald Trump. Por nëse amerikanët nuk na ofrojnë këtë sistem, ne do të duhet të shohim me evropianët se çfarë mjetesh të ngjashme mund të na ofrojnë për të mbyllur plotësisht qiejt tanë.
Besoni akoma te fitorja? Si ta merrni atë? Nga kush dhe nga çfarë varet?
Një gjë është e sigurt: ne kurrë nuk do t’ia dorëzojmë Rusisë territoret tona të okupuara. Këto toka i përkasin ukrainasve. Kur do t’i kthejmë? Ndoshta jo menjëherë. Mund të duhet të bëhet në mënyrë diplomatike.
Diplomacia shkakton më pak viktima, shkakton më pak humbje se armët. Cili është përkufizimi ynë për fitoren? Ne kemi krijuar dhe konsoliduar pavarësinë tonë. Por kjo nuk mjafton. Sepse lufta nuk ka mbaruar. Kur të mbarojë dhe të kemi garanci sigurie mjaft të forta për të parandaluar që kjo të ndodhë përsëri, ne do të jemi në gjendje të përgëzojmë veten që tashmë kemi arritur të mbrojmë identitetin tonë, pavarësinë dhe sovranitetin tonë.
Ne e bëmë këtë për shkak të njerëzve tanë, aleatëve dhe partnerëve tanë të ngushtë dhe sigurisht ushtrisë sonë. Por e dini, është e vështirë të flasësh për fitore në mes të një lufte, sepse çdo familje ukrainase ka humbur dikë apo diçka.
Vetëm librat e historisë mund të tregojnë për një fitore të vërtetë. Për familjet, ata që kanë humbur një djalë, një vëlla, një bashkëshort, e vetmja fitore e vërtetë do të ishte sjellja e tyre në shtëpi. Por kjo është e pamundur. Sot fitorja për ne konsiston në shpëtimin e kombit tonë, të pavarësisë sonë. Ka të bëjë me lirinë për të mos i përkitur Rusisë apo mënyrën se si e sheh botën. Për ne liria nuk është vetëm një fjalë.
Ne duam të jemi në gjendje të vendosim se si të jetojmë, me kë, kë të duam. Janë fjalë të thjeshta, por kanë të bëjnë me të drejtën tonë për të jetuar ashtu siç duam. Çdo mëngjes duam të dimë se ukrainasit janë të lirë dhe se mëngjesi u përket atyre.
Çfarë ju ka mbajtur që nga fillimi i luftës?
Është e vështirë të thuhet. Është një motivim i përditshëm. Por nuk është gjithmonë kaq e thjeshtë. Ndonjëherë ajo që më mban përpara janë çështjet globale. Unë dua që fëmijët dhe nipërit tanë të jetojnë në një botë të lirë. Një botë e lirë në Ukrainë, jo jashtë, jo në Evropë. Sepse për të gjithë popujt, vendi i lindjes është vendi më i mirë. Të gjithë duam të jetojmë aty ku kanë jetuar prindërit tanë, ku kemi lindur, ku është ndërtuar shtëpia jonë.
Motivimi i dytë është urrejtja ndaj rusëve që vranë kaq shumë qytetarë ukrainas. E di që në kohë paqeje nuk është e sjellshme ta përdorësh këtë fjalë. Por kur jeni në luftë, kur shihni ushtarë që hyjnë në territorin tuaj dhe vrasin njerëz të pafajshëm, ju premtoj, ju mund ta ndjeni atë urrejtje. Motivimi im i tretë është thjesht dinjiteti.
Atë të vendit tonë dhe të banorëve të tij. Dhe unë gjithashtu dua të jem në gjendje të jetoj me familjen time në Ukrainë. Ukraina është toka ime, është vendi ku kam shtëpinë time. Dhe ju e dini, kur shihni të gjithë ukrainasit që paguan një çmim shumë të lartë në front, me jetën e tyre, në mbrojtje të lirisë sonë, çështja e motivimit nuk lind më në të vërtetë.
Çfarë ndodhi saktësisht në Zyrën Ovale? Cili është interpretimi juaj i përballjes?
E keni parë vetë në foto. Asgjë tjetër nuk ndodhi. Më vonë, pa dyshim, do ta kuptojmë më mirë, do të mund të interpretojmë çdo detaj. Por kjo kërkon kohë. Nuk dua të spekuloj për arsyet e përballjes.
Thjesht doja t’u tregoja amerikanëve fytyrën e vërtetë të rusëve, atë që ata po bënin në Ukrainë. Doja të rivendosja realitetin dhe të zmbrapsja propagandën ruse, e cila pretendonte, për shembull, kur ishte e rreme, se trupat ukrainase ishin të rrethuara në Kursk.
Doja të ndaja informacione që raportonin fakte të vërtetuara për t’i treguar Donald Trump fytyrën e vërtetë të Rusisë. Doja t’i provoja atij se Putini nuk donte ta ndalonte luftën. Sepse ai e do luftën, ai luan me të si një fëmijë me një lodër. Qëllimi i saj është të shkatërrojë Ukrainën si një vend të pavarur, për ta penguar atë të jetë e lirë dhe të zgjedhë aleancat e saj.
Putin është një gënjeshtar. Ai vazhdimisht luan me luftën. Por për ne kjo nuk është një lojë, por një tragjedi. Ky episod mund të kishte prishur unitetin midis Evropës dhe Shteteve të Bashkuara. Ky do të ishte një sukses i madh për rusët.
Si e shpjegoni vetëkënaqësinë e Trump ndaj Putinit, të cilit i jep të gjitha shpërblimet, dhe ashpërsinë e tij ndaj jush, për të cilin rezervon përbuzjen dhe goditjet e tij?
Është e vështirë t’i përgjigjesh kësaj pyetjeje. Interesi i Donald Trump është që t’i japë fund kësaj lufte sa më shpejt të jetë e mundur. Ne kemi të njëjtën dëshirë. Por të ndalosh këtë luftë do të thotë të ndalosh Putinin. Jo dikush tjetër, jo, por ndalimi i Putinit.
Disa diplomatë vërtet u përpoqën t’i rregullonin gjërat, por ata bënë shumë gabime në përpjekjen për të mbajtur marrëdhënie të mira me të, në përpjekjen për të krijuar një atmosferë të favorshme për negociata.
Por Putini është Putin dhe do të mbetet i tillë. Ai e kupton atë që ju dëshironi që në sekondën e parë. Ai tërhiqet vetëm përballë burrave të fortë. Duhet të jesh i fortë për të detyruar dikë të ndalojë luftën tënde. Donald Trump është përpjekur të krijojë marrëdhënie të mira diplomatike me Rusinë. Por kjo lloj metode nuk funksionon me një njeri si Putin.
Oferta për lehtësimin e sanksioneve në këmbim të koncesioneve nga ana e tij? Nuk do të funksionojë.
Putini nuk është një njeri për të qenë mirënjohës. Nëse Donald Trump lehtëson sanksionet kundër Rusisë, ai do të arrijë vetëm një gjë: se ai është një president i dobët dhe për këtë arsye mund të kalojë në hapin tjetër. Putini jeton me presion 24 orë në ditë. Nuk ka opozitë në Rusi.
As në Kremlin dhe as jashtë Kremlinit. Për 25 vjet, qëllimi i tij ka qenë ruajtja dhe konsolidimi i pushtetit të tij. Ai e bëri këtë duke vrarë kundërshtarët e tij. Por edhe duke e ndarë Evropën dhe Shtetet e Bashkuara dhe evropianët mes tyre. Sepse ai nuk mund të luftojë të gjithë. Ai do të humbiste. Dhe nëse ai humbet, ai humbet edhe fuqinë e tij, Kremlinin e tij.
A ju duket ende i mundshëm skenari ku Trump kupton se Putini nuk dëshiron paqe dhe përfundon duke e kundërshtuar atë?
Shpresoj ! Në Arabinë Saudite ne kemi pranuar një armëpushim pa kushte. Vladimir Putin, nr. Ky ishte sinjali i parë që Putini nuk donte që lufta të përfundonte. Pastaj thamë ose me një marrëveshje të pjesshme dhe bëmë kompromise. Por është gjithmonë Putini ai që bllokon.
Udhëheqësit rusë jetojnë në botën e tyre. Ata nuk duan të pranojnë se kanë fqinjë. Sot ka mjaft shembuj për të kuptuar se Putini nuk dëshiron ta ndalë luftën derisa Ukraina të ketë pranuar të gjitha kushtet e tij dhe të humbasë pavarësinë e saj.
A kanë një shans për sukses negociatat e Jeddah apo do të ngecin për një kohë të pacaktuar? A besoni se Putini po i përdor ato për të fituar kohë dhe për t’u përgatitur për një sulm të ri në Ukrainë? Keni ndonjë indikacion se ai po përgatit një ofensivë pranverore?
Një sukses në Jeddah do të jetë një sukses për ne. Çdo hap në të cilin ukrainasit dëshmojnë se duan paqe, si Shtetet e Bashkuara, dhe Rusia e refuzon atë, përforcon analizën tonë se Kremlini nuk dëshiron paqe. Kjo është shumë e rëndësishme sepse Shtetet e Bashkuara do ta kuptojnë këtë. Siç do ta kuptojnë së shpejti vendet e tjera në Azi dhe Amerikën Latine, pasi pretenduan se Putin ishte gati për një armëpushim pa kushte, por ukrainasit nuk ishin.
Mund të konfirmoj gjithashtu se Putini po përpiqet të fitojë kohë dhe po përgatitet për një ofensivë pranverore. Ne shohim përgatitjet për këtë operacion të ardhshëm. Ne ndamë inteligjencën tonë me aleatët tanë. Ne duhet ta shikojmë situatën me sytë hapur. Putin po përgatit një ofensivë të re, veçanërisht në Sumy dhe rajonin e Kharkiv.
Ai donte ta niste këtë operacion tetë muaj më parë, por ne e penguam ta bënte këtë falë ndërhyrjes sonë në Kursk. Kjo është arsyeja pse ai ka nevojë për kohë sot.
A është ky momenti më i vështirë që nga fillimi i luftës?
Jo. Koha më e vështirë ishte muaji i parë i luftës. Kur luftuam për të mos humbur gjithçka: pavarësinë, lirinë, kryeqytetin, vendin tonë. Sot jemi më të fortë. Ushtria jonë është e pajisur më mirë. Kemi mbrojtje ajrore, brigada të stërvitura.
Vladimir Putin i di të gjitha këto. Edhe pse mundohet të thotë se këtë vit ka fituar fitore të mëdha ushtarake. Forcat ruse kanë kapur 3 mijë kilometra. Sigurisht, kjo nuk është asgjë. Por kostoja njerëzore për marrjen e tyre ishte e madhe.
Nëse do të qëndronit përballë Putinit – pa kamera, pa mikrofon – çfarë do t’i thonit atij?
Shumë gjëra. Por nuk mund t’ju them sepse keni mikrofon!
A dyshoni? Dhe kur është kështu, kujt kërkoni këshilla?
Unë mendoj se të gjithë kanë dyshime. Sepse ne jemi njerëz. Kur është kështu, unë e lë veten të udhëhiqem nga vlerat dhe ligjet. Pyes veten se çfarë është e mirë për Ukrainën dhe për njerëzit. Por nuk dyshoj në situata të vështira. Si të gjithë presidentët, sigurisht që kam shumë këshilltarë. Gruaja ime është bërë një nga më të mirat. Por njerëzit më të dobishëm në kohë të vështira janë njerëzit që pyes në rrugë. Rekomandimet e tyre ndonjëherë janë më të mira se ato të këshilltarëve të mi.
Jeni ende i njëjti njeri që ishit në fillim të luftës? Çfarë mësuat prej saj? A ka ndonjë mësim pozitiv?
Ka pak mësime pozitive për të mësuar nga lufta. Por ne fitojmë përvojë, po. Mësova shumë nga ukrainasit në rrugë dhe gjithashtu nga udhëheqës të huaj.
Keni frikë për jetën tuaj?
Janë truprojat e mi ata që duhet të kenë frikë! Sepse nëse unë vdes, ata do të humbasin punën e tyre! Por ata janë profesionistë! Unë refuzoj ta lë veten të pushtohem nga kjo pyetje.
A ndiheni të tradhtuar nga evropianët, premtimet e të cilëve janë të ngadaltë në realizim?
Asnjëherë mos i jepni dikujt mundësinë të të tradhtojë. Asnjëherë mos i tregoni dobësitë tuaja. Kjo është motoja ime. E nxjerr nga përvoja ime që nga fillimi i luftës. Nëse e lini tjetrin të mendojë se nuk jeni aq i fortë, atëherë shihni shenjat e tradhtisë që vijnë.
Sa i përket Evropës, ajo kurrë nuk ka qenë kaq e fortë dhe e afërt me Ukrainën. Evropianët e dinë se tani e tutje duhet të mbështeten vetëm te vetja. Është e vështirë.
Por ky nuk është Apokalipsi. Evropa është e aftë për këtë. Ajo është e fortë dhe inteligjente. Ajo ka një histori, një arsim, një pasuri kulturore, një lidhje me lirinë që i japin asaj shumë pasuri. Ajo nuk duhet të ketë frikë nga Rusia. Kjo nuk do të thotë se ajo duhet të shkojë në luftë, jo.
Por ajo nuk duhet të ketë frikë. Dhe kjo nuk duhet t’i japë Putinit një terren. Sepse përsëri, kur je i dobët, hahesh.
