Vizitat e udhëheqësve të huaj në Shtëpinë e Bardhë dikur ishin raste për diplomaci ballë për ballë, përplasje aleatësh dhe fotografi, shkruan CNN.
Por tallja publike e presidentit Donald Trump ndaj presidentit të Ukrainës, Volodymyr Zelensky, në shkurt ka përmbysur normat e Zyrës Ovale, duke shkaktuar panik midis disa udhëheqësve të huaj.
“Nuk po sillesh aq mirënjohës”, e qortoi Trump, Zelenskyn, me zëvendëspresidentin JD Vance që u ankua para shtypit ndërkombëtar, transmeton Telegrafi.
Ndërsa udhëheqësi i Ukrainës kërkoi më shumë ndihmë në luftën e vendit me Rusinë, Trump në një moment kërcënoi të hiqte dorë tërësisht nga Ukraina, takimi u shndërrua në pak më shumë se një përballje me britma.
Diplomatët e huaj e morën atë vizitë – si dhe akuzat e pabaza të Trump për gjenocid kundër presidentit të Afrikës së Jugut, Cyril Ramaphosa, dhe shkëmbimet e tensionuara me kryeministrin e Kanadasë, Mark Carney – si një shenjë se vizitat në Zyrën Ovale gjatë mandatit të dytë të Trump kërkonin një lloj tjetër përgatitjeje.
Pesë ish-diplomatë të lartë që kanë marrë pjesë në përgatitjet për këto lloj takimesh, e krahasuan Shtëpinë e Bardhë të Trump me një ring boksi ose një televizor.
Personalitetet thanë se udhëheqësit tani duhet të përgatiten mendërisht për “jiu jitsu” diplomatik, tallje apo edhe adhurime në stilin “koreano-verior”.
“Nuk e kundërshton kurrë Trumpin publikisht, sepse ai do të humbasë fytyrën dhe kjo është diçka që ai nuk mund ta pranojë”, tha Gérard Araud, i cili ishte ambasadori i Francës në SHBA gjatë presidencës së parë të Trump.
Ka shenja përpara vizitës së planifikuar të kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu në Shtëpinë e Bardhë të hënën se edhe ai po kërkon të shmangë çdo shans për një luftë, pavarësisht marrëdhënies së tij të ngushtë me Trumpin.
Pasi Trump tha të martën se planifikonte të ishte “shumë i vendosur” me Netanyahun mbi nevojën për një armëpushim në Gaza, një zyrtar izraelit tregoi se ata pranuan kushtet e një propozimi për armëpushim 60-ditor rreth 24 orë më vonë.
Trump 2.0
Për ish-ministrin e Jashtëm të Lituanisë, Gabrielius Landsbergis, vizitat në Zyrën Ovale nga udhëheqësit e huaj janë “shans që Trump ta portretizojë veten si ky udhëheqës alfa, e dini, duke lënë mënjanë të tjerët dhe duke i nënçmuar të tjerët. Ky është një shfaqje”, i tha ai CNN.
Vetë Trump tregoi pikën e fundit ndërsa takimi i tij me Zelensky mbaroi, duke thënë me shaka: “Ky do të jetë një emision i shkëlqyer televiziv”.
Arturo Sarukhán, ish-ambasadori i Meksikës në Uashington, i përshkroi takimet si “vandalizëm diplomatik dhe tallje”.
Personalitete të huaja thonë se Trump 2.0 është në një nivel të ndryshëm edhe krahasuar me mandatin e tij të parë. Në vitin 2017 ai po “mësonte litarët e qeverisjes. Dhe mendoj se ai po mësonte kufijtë e pushtetit të tij”, tha Joe Hockey, ish-ambasador australian në SHBA.
Ish-i dërguari francez Araud tha se Trump në vitin 2017 ishte “i pasigurt, nuk e dinte punën. Ai e urrente të patronizohej”.
Trump ka pranuar gjithashtu se është shumë më i sigurt në ushtrimin e pushteteve të tij herën e dytë – dhe e ka bërë të qartë se është më pak i shqetësuar për kufizimet ose kritikat e mundshme.
Presidenti i rikthyer është “shumë më i hapur transaksional”, tha Hockey, si dhe “një negociator shumë më i frikshëm”.
Që nga janari, aleatët dhe armiqtë njësoj i janë nënshtruar tarifave të papara dhe turpit të qetësimit të Trump për kushte të preferueshme tregtare.
Dhe kjo i ka tronditur disa udhëheqës, sipas Araud: “Udhëheqësit evropianë veçanërisht janë në një lloj mohimi. Ata janë në panik”.
Shkëputje nga e kaluara
E shkëlqerë me detaje ari, Zyra Ovale shfaq Trumpin, muret e saj pasqyrojnë vizionin e tij të veçantë të historisë së SHBA-së. Zyra e tij është po aq vend shfaqjeje sa edhe vend pune. Kjo nuk është e vetmja mënyrë se si zyra ka ndryshuar.
Ndryshe nga makina burokratike e presidencave të kaluara, Shtëpia e Bardhë e Trump funksionon më shumë si një familje mbretërore ose oborr mbretëror, tha Araud.
Pa “qasje personale” te Trump ose familja e tij e ngushtë, udhëheqësit nuk do të bëjnë shumë përparim në kërkesat. Edhe nëse krerët e shteteve e kanë atë kohë kokë më kokë, “kjo nuk do të thotë që do ta ndikosh atë person”.
Gjatë administratave të kaluara, “kishte rregulla”, shtoi Araud.
Takimet në Shtëpinë e Bardhë, të cilat zakonisht përfshijnë muaj planifikimi, shiheshin si një mundësi unike për udhëheqësit e huaj për t’u takuar me presidentin e SHBA-së – dhe të shiheshin duke e bërë këtë.
“Duhej të respektoje njëfarë mirësjelljeje themelore”, tha ai.
Vizita të tilla kishin të bënin me “trajtimin e udhëheqësve të huaj me dinjitet dhe respekt dhe, sinqerisht, sigurimin që këto vizita të jenë një fitore e të dyja palëve”, tha për CNN Rufus Gifford, i cili ishte ambasadori i SHBA-së në Danimarkë deri në vitin 2017 dhe shefi i protokollit diplomatik nën ish-presidentin Joe Biden.
Si shef i protokollit, Gifford ishte përgjegjës për koordinimin e takimeve midis presidentit të SHBA-së dhe udhëheqësve të huaj.
“Këshilla jonë, shumë thjesht, ishte të përfitoni nga momentet shumë të pakta që keni. Ky duhet të jetë një takim i këndshëm ku njiheni me njëri-tjetrin si qenie njerëzore”, shtoi Gifford.
Sarukhán, një nga ambasadorët e Meksikës në SHBA gjatë presidencave Bush dhe Obama, tha se ekipi i tij do t’i ofronte presidentit të tyre zgjidhje për thyerjen e akullit dhe fusha me interes të përbashkët përpara një vizite – çdo gjë për të lubrifikuar rrotat e diplomacisë.
Siç dihet, presidenti meksikan Vicente Fox vizitoi fermën e ish-presidentit George W. Bush në Teksas për një nga takimet e tyre, pasi Bush erdhi në fermën e Fox në Meksikë vite më parë.
Sarukhán i përshkroi fotografitë nga vizitat si “ari vizual”, duke shtuar se ato ishin produkt i diskutimeve të gjata midis ekipeve të të dy presidentëve.
Dhe përpara inaugurimit të ish-presidentit Barack Obama, Sarukhán kujtoi se ambasada meksikane organizoi një ekspozitë të veçantë me xhevahire të artit meksikan në DC, ku Obamat mund të takonin presidentin e atëhershëm të Meksikës, Felipe Caldéron.
“Ishte një qëllim olimpik, për të përdorur një term futbolli”, tha Sarukhán.
Këshilla
“Mendoni në terma televizivë” është mënyra se si Landsbergis këshilloi përgatitjen për një takim me ish-yllin e reality show-t, presidentin.
Ai tha se udhëheqësit botërorë kanë parasysh edhe perceptimin publik të audiencës së tyre vendase.
“Të kundërshtosh ose edhe të verifikosh faktet e Trump mund të jetë e rrezikshme, por nuk është domosdoshmërisht një strategji humbëse|, tha Landsbergis.
Në mënyrë të ngjashme, Sarukhán tha se mund të jetë e dobishme për udhëheqësit të tregojnë se mund të përballojnë pak “jiu jitsu” me presidentin e SHBA-së.
“Ata nuk duhet të kenë një pritje se gjithçka do të shkojë mirë”, tha Gifford, zyrtari i Shtëpisë së Bardhë i Biden, i cili punoi gjithashtu në fushatën e Kamala Harris.
“Donald Trump lulëzon duke i mbajtur këta udhëheqës të huaj jashtë ekuilibrit”, shtoi ai.
Ndonjëherë, kjo manifestohet në fizikalitet të vërtetë – shpesh duke përfshirë shtrëngime duarsh agresive. Kjo paraqiti një sfidë personale për Araud kur Emmanuel Macron i Francës u takua me Trump për herë të parë në vitin 2017.
“Kini kujdes. Ai do të jetë brutal me dorën tuaj. Jini gati të rezistoni”, paralajmëroi Araud.
Rreziku kundrejt shpërblimit
“Në mendjen time, nuk e kuptoj pse udhëheqësit e huaj vazhdojnë të vijnë në Zyrën Ovale duke menduar se është njësoj siç ka qenë. Thjesht nuk është”, tha Gifford për CNN, duke shtuar se Trump nuk i vlerëson aleancat siç kanë bërë udhëheqësit e mëparshëm amerikanë.
Pavarësisht kërcënimit të një prite në stilin e Apprentice të transmetuar drejtpërdrejt në botë, Landsbergis mendon se shpërblimi i një vizite në Zyrën Ovale tejkalon rrezikun e një sulmi ndaj Trump.
Është “mundësia e vetme” për një vend të vogël si Lituania për të transmetuar mesazhe të rëndësishme ose vlerësime rreziku – për shembull, në lidhje me agresionin e Rusisë – direkt te Trump.
Por lundrimi në fushën e minuar të sharjeve të Zyrës Ovale dhe momenteve të tensionuara televizive me Trump, kërkon trajtimin e njeriut më të fuqishëm në tokë”, tha Araud. /Telegrafi/
