Media e njohur Newsmax Ballkans dje raportoi se Donald Trump është gati ta ndërprejë financimin e gjykatave ndërkombëtare, duke përmendur edhe Ballkanin.
Kjo duke shtuar dyshimet edhe për ndërlidhje me Dhomat e Specializuara të Hagës.
Megjithatë, kohë më parë, Gjykata Speciale kishte thënë për Nacionalen se nuk kanë ndonjë mbështetje financiare nga Amerika, përveç stafit.
Në përgjigje thuhet se kontributi i Amerikës ndërlidhet kryesisht me transferimin e posteve të disa anëtarëve të stafit.
“Buxheti aktual prej 97 100 000 euro për periudhën 15 qershor 2023 deri më 14 qershor 2025 është financuar nga Bashkimi Evropian. Të gjitha buxhetet e mëparshme janë siguruar nga Bashkimi Evropian. Zvicra ka kontribuar në Programin e Prezantimit të Dhomave të Specializuara që nga viti 2018, aktualisht me një grant mbi 137,000 euro. Norvegjia në atë kohë financoi rinovimin e ndërtesës së gjykatës.Kontributi i shteteve të tjera, përfshirë ShBA-në, ndërlidhet kryesisht me transferimin e posteve të disa anëtarëve të stafit”, thuhet në përgjigjen e Speciales për Nacionalen.
Administrata e Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, ka nisur përgatitjet për ndryshime rrënjësore në politikën e jashtme dhe atë gjyqësore amerikane, duke përfshirë anulimin e mundshëm të financimit për gjykatat ndërkombëtare dhe projektet që kanë formësuar proceset në Ballkan për dekada, ka mësuar Neësmax Balkans.
Sipas informacioneve të siguruara nga Neësmax Balkans prej burimeve të besueshme pranë administratës Trump, procesi i përgatitjes për një nga ndryshimet më të theksuara në politikën e jashtme dhe atë gjyqësore amerikane ka nisur tashmë në Uashington, një reduktim i plotë ose drastik i financimit të institucioneve gjyqësore ndërkombëtare.
Burimet e medias theksojnë se gjatë dekadave të fundit, Shtetet e Bashkuara kanë investuar “më shumë se 100 miliardë dollarë” në gjykata ndërkombëtare, dhoma të specializuara dhe fonde të ndryshme gjyqësore anembanë botës.
Administrata e re amerikane beson se ky model është “i vjetëruar”, i komprometuar politikisht dhe i paqëndrueshëm financiarisht, sidomos sepse, siç pretendojnë ata, shumë prej këtyre institucioneve janë përdorur për qëllimet e politikës së jashtme të administratave të mëparshme.
Sipas zyrtarëve të lartë, ekziston një qëndrim i qartë në krye të administratës së re: Amerika vjen e para dhe “nuk duhet të ndërhyjë në problemet e brendshme të vendeve të tjera”, veçanërisht kur kjo përfshirje u kushton taksapaguesve amerikanë. Sipas burimit tonë, financimi për gjykatat ndërkombëtare mund të pezullohet plotësisht, ndërsa paratë do të ridrejtohen drejt prioriteteve të brendshme të SHBA-së.
Sipas këtij informacioni, në shënjestër do të ishin edhe institucionet që kanë luajtur një rol kyç në Ballkan për dekada, këshillat e specializuar në Kosovë, projektet gjyqësore ndërkombëtare në rajon dhe një sistem më i gjerë mbështetjeje për gjyqësorin që varej kryesisht nga fondet amerikane.
Blinken dhe elita e vjetër
Burimi i Neësmax Balkans thekson se në Uashington po diskutohet gjithnjë e më shumë roli i ish-Sekretarit të Shtetit Anthony Blinken dhe aparati i gjerë i politikës së jashtme, i cili, siç pretendon ai, krijoi një sistem presioni politik përmes sanksioneve, proceseve gjyqësore ndërkombëtare dhe një rrjeti ndikimi. Sipas këtij informacioni, Blinken vendosi sanksione ndaj udhëheqësve rajonalë “që nuk ishin të gatshëm të ndiqnin interesat amerikane”, gjë që formësoi drejtpërdrejt rrymat politike jashtë kufijve të SHBA-së.
Institucionet ligjore dhe gjyqësore, duke përfshirë dhomat e specializuara, ishin pjesë integrale e atij aparati. Burimet tona theksojnë se administrata e mëparshme, e udhëhequr nga Blinken dhe figura kyçe nga rrethi i politikës së jashtme të Biden, kaloi vite duke ndërtuar një aparat kompleks të ndikimit politik në Ballkan.
Këta mekanizma, sipas tyre, shpesh ishin formësuar nga interesa personale dhe jo nga prioritetet objektive kombëtare amerikane, gjë që, pretendojnë ata, la pas një rrëmujë serioze institucionale.
