Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP), përkatësisht Divizioni për Analizë dhe Statistikë, ka përgatitur raportin për periudhën janar–shtator 2025 me qëllim të ofrimit të një pasqyre të qartë dhe gjithëpërfshirëse mbi aktivitetet e realizuara në fushën e prokurimit publik nga Autoritetet Kontraktuese të Republikës së Kosovës gjatë kësaj periudhe, shkruan Demokracia.com
Në nëntëmujorin e parë të vitit 2025, prokurimi publik në Kosovë ka shënuar një nga periudhat më dinamike të viteve të fundit, me 752.7 milionë euro kontrata të nënshkruara nga institucionet qendrore, komunat dhe ndërmarrjet publike.
Por përtej shifrave të mëdha, raporti nxjerr në pah disa prirje që meritojnë vëmendje: rritja e kontratave të negociuara, dominimi i projekteve të punëve kapitale, përqendrimi i buxheteve në pak institucione dhe aktivizimi i disa kompanive që kryesojnë tregun me vlera marramendëse.
Megjithëse procedura e hapur vazhdon të jetë më e përdorura (94.21%), një gjetje e rëndësishme e raportit është shuma e kontratave të negociuara pa publikim, që arrin 38,704,395 €.
Nga këto:
-
25,928,274 € – kontrata të negociuara direkte
-
12,776,121 € – punë shtesë
-
Kjo do të thotë që çdo 1 në 20 euro të shpenzuara gjatë vitit 2025 është dhënë pa garë të hapur. Një normë që, ndonëse brenda kornizës ligjore, mbetet gjithmonë pikë e nxehtë për transparencën e prokurimit publik.
Ku shkuan paratë? Dominimi i projekteve kapitale
Nga 752.7 milionë euro gjithsej, shpërndarja sipas llojit të kontratave është:
-
Punë (infrastrukturë): 486.9 milionë € – 64.68%
-
Furnizime: 180.1 milionë € – 23.93%
-
Shërbime: 85.7 milionë € – 11.39%
Pra, shumica dërrmuese e shpenzimeve publike janë orientuar në projekte infrastrukturore, një rritje e dukshme krahasuar me vitet e kaluara.
Cilat institucione kanë shpenzuar më shumë?
TOP 3 sipas vlerës së kontratave
-
Ministria e Kulturës – 63.56 milionë €
-
SHSKUK – 51.96 milionë €
-
Ministria e Infrastrukturës – 46.9 milionë €
Është interesante që Ministria e Kulturës për herë të parë del në krye të listës me projekte kapitale të mëdha, shumë prej tyre objekte kulturore, rinovime, monumente dhe investime komunitare.
TOP 3 sipas numrit të kontratave
-
KEK – 269 kontrata
-
SHSKUK – 223 kontrata
-
QKUK – 196 kontrata
Këto tre institucione së bashku përbëjnë mbi 11% të të gjitha kontratave të vendit në 9 muaj.
Cilat kompani kanë fituar më së shumti para?
TOP 10 sipas vlerës së kontratave:
-
BM Group – 30,355,087 €
-
Meditech – 29,460,573 €
-
Lika Trade / Lika Company (grup) – 20,167,109 €
-
Salillari – Gjini – Hidroterm (grup) – 18,162,896 €
-
B-Bardhi – Besa – Linda (grup) – 17,988,067 €
-
R & Rukolli – 16,982,097 €
-
Lika Company – Lika Trade (grup) – 13,640,098 €
-
Santefarm – 12,960,737 €
-
Rinesa – ILEAA – Limi Project (grup) – 11,452,417 €
-
H&B Consulting – Curri (grup) – 10,971,578 €
Industria e ndërtimit, shëndetësisë dhe shërbimeve teknike dominon qartësisht tregun.
Cilët operatorë kanë marrë më shumë kontrata për numër?
Lista e 10 kompanive më aktive sipas numrit të kontratave:
-
Infinitt SHPK – 143
-
Europrint Group – 54
-
NTG Blendi – 53
-
BMS Solutions – 49
-
KEIS – furnizime farmaceutike – 46
Kjo tregon qartë se segmenti farmaceutik dhe furnizimet spitalore janë ndër më aktivët në prokurim.
Anulimet e prokurimeve – një çështje serioze: 1 në 4 procedura dështojnë
Nga 5,484 procedura të nisura, 1,375 janë anuluar (25.07%).
Shifër shumë e lartë për një sistem që synon efikasitet.
Pse anulohen tenderët?
Arsyet formale sipas ligjit:
69.38% – kërkesë e vetë Ligjit të Prokurimit
16.44% – arsye objektive, ngjarje të paparashikueshme
7.85% – ofertat e papërballueshme financiarisht
6.33% – shkelje të ligjit gjatë procedurës
Arsyet shtesë:
33.74% – arsye të tjera jo të specifikuara
30.62% – asnjë ofertë nga operatorët
28.94% – asnjë ofertë e përgjegjshme
6.70% – vendime të OSHP-së
Kjo tregon mungesë konkurrence, probleme me planifikimin dhe shpesh dokumentacion jo të qartë nga autoritetet.
Procedura e hapur dominoi prokurimin – por kriteri “Çmimi më i ulët” mbetet problematik
94.21% e kontratave janë dhënë përmes procedurës së hapur
87.6% janë dhënë me kriterin “Çmimi më i ulët”
Vetëm 12.4% e kontratave janë dhënë me kriterin TEMF (Tenderi Ekonomikisht Më i Favorshëm), kriter që mat cilësinë, vlerën afatgjatë dhe jo vetëm çmimin.
Ky është një nga problemet më të theksuara të sistemit shqiptar të prokurimit, ku çmimi më i ulët shpesh sjell:
-
punime me cilësi të dobët
-
vonesa
-
mbikostime në fazat e mëvonshme
-
kërkesa për punë shtesë, të cilat shpesh jepen me negociim të drejtpërdrejtë.
TOP komuna sipas numrit të kontratave:
Prizreni – 129
Prishtina – 125
Gjakova – 102
Vushtrria – 101
Ferizaj – 100
TOP komuna sipas vlerës së kontratave:
Prizreni – 38.1 milion €
Ferizaj – 30.5 milion €
Prishtina – 28.9 milion €
Komunat e mëdha kanë pasur aktivitet të lartë sidomos në projekte infrastrukturore, renovime dhe kontrata për shërbime publike.
Ky raport tregon një sistem prokurimi që ka rritur performancën financiare, por që përballet ende me sfida të mëdha në transparencë, konkurrencë dhe planifikim. (RAPORTI) /Demokracia.com/
