Zyrtarët izraelitë besojnë se Irani po zgjeron programin e tij të raketave balistike.
Zyrtarët izraelitë janë shqetësuar gjithnjë e më shumë se Irani po zgjeron prodhimin e programit të tij të raketave balistike, i cili u dëmtua nga sulmet ushtarake izraelite në fillim të këtij viti, dhe po përgatiten të informojnë Presidentin Donald Trump rreth opsioneve për ta sulmuar atë përsëri, sipas një personi me njohuri të drejtpërdrejta të planeve dhe katër ish-zyrtarëve amerikanë të informuar mbi planet.
Zyrtarët izraelitë janë gjithashtu të shqetësuar se Irani po rindërton vendet e pasurimit bërthamor që SHBA-të bombarduan në qershor, thanë burimet.
Por, shtuan ata, zyrtarët i shohin përpjekjet e Iranit për të rindërtuar objektet ku prodhojnë raketat balistike dhe për të riparuar sistemet e tij të dëmtuara të mbrojtjes ajrore si shqetësime më të menjëhershme.
Trump dhe kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu pritet të takohen më vonë këtë muaj në Florida në rezidencën e presidentit Mar a Lago.
Në atë takim, thanë burimet, Netanyahu pritet t’i paraqesë argumentin Trump se zgjerimi i programit të tij të raketave balistike nga Irani përbën një kërcënim që mund të kërkojë veprime të shpejta.
Ata thanë se një pjesë e argumentit të tij pritet të jetë se veprimet e Iranit paraqesin rreziqe jo vetëm për Izraelin, por edhe për rajonin më të gjerë, duke përfshirë interesat e SHBA-ve. Udhëheqësi izraelit pritet t’i paraqesë Trumpit opsione që SHBA-të të bashkohen ose të ndihmojnë në çdo operacion të ri ushtarak, thanë burimet.
I pyetur të enjten në lidhje me një takim të 29 dhjetorit me Netanyahun, Trump u tha gazetarëve: “Ne nuk e kemi caktuar zyrtarisht, por ai do të donte të më takonte”.
Zyrtarët izraelitë kanë njoftuar një takim të 29 dhjetorit.
Qeveria izraelite refuzoi të komentojë. Misioni iranian në Kombet e Bashkuara nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
“Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike dhe qeveria iraniane mbështetën vlerësimin e qeverisë së Shteteve të Bashkuara se Operacioni “Heakri i Mesnatës” shkatërroi plotësisht aftësitë bërthamore të Iranit”, tha zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Anna Kelly, në një deklaratë.
“Siç ka thënë Presidenti Trump, nëse Irani synonte të ndërtonte një armë bërthamore, ajo vendndodhje do të sulmohej dhe do të shkatërrohej para se të afroheshin”.
Planet e Izraelit për të informuar Trumpin mbi – dhe për t’i dhënë atij mundësinë për t’u bashkuar – sulme të mundshme shtesë ushtarake në Iran vijnë ndërsa presidenti po shqyrton sulmet ushtarake në Venezuelë, të cilat do të hapnin një front të ri lufte për SHBA-të, dhe ndërsa ai po lavdëron fushatën e bombardimeve të administratës së tij kundër programit bërthamor të Iranit dhe suksesin në negocimin e një armëpushimi midis Izraelit dhe Hamasit.
Në një fjalim drejtuar kombit të mërkurën, Trump tha se u tha amerikanëve se “shkatërroi kërcënimin bërthamor të Iranit dhe i dha fund luftës në Gaza, duke sjellë për herë të parë në 3,000 vjet paqe në Lindjen e Mesme”.
Shqetësimet izraelite në lidhje me Iranin vijnë pasi Teherani ka shprehur interes për të rifilluar bisedimet diplomatike me SHBA-të që synojnë kufizimin e marrëveshjes së saj bërthamore, gjë që potencialisht mund të ndërlikojë qasjen e Izraelit ndaj Trumpit në lidhje me sulme të reja.
Financimi i përfaqësuesve iranianë në rajon është gjithashtu në qendër të vëmendjes për izraelitët, sipas personit me njohuri të drejtpërdrejta për planet e Izraelit.
“Programi i armëve bërthamore është shumë shqetësues. Ka një përpjekje për ta rindërtuar. Nuk është aq i menjëhershëm”, tha ky person.
Sulmet që SHBA-të kryen në qershor kundër Iranit, të njohura si Operacioni “Heakri i Mesnatës”, përfshinin më shumë se 100 avionë, një nëndetëse dhe shtatë bombardues B-2.
Trump ka thënë se ato “shkatërruan” vendet e pasurimit bërthamor të Iranit, megjithëse disa vlerësime të hershme treguan se dëmi mund të mos ketë qenë aq i gjerë sa ka thënë presidenti.
Forcat izraelite në të njëjtën kohë goditën disa nga vendet e raketave balistike të Iranit.
Sulmet ushtarake izraelite në prill dhe tetor 2024 dëmtuan gjithashtu të gjitha sistemet e mbrojtjes ajrore S-300 të Iranit, sistemi më i përparuar që operon vendi, duke hapur rrugën për fluturime me pilot në hapësirën ajrore iraniane muaj më vonë duke zvogëluar ndjeshëm kërcënimin për pilotët.
Ndryshe nga sulmet ndaj programit të raketave balistike të Iranit, përfshirja e drejtpërdrejtë ushtarake amerikane ishte e nevojshme për të dëmtuar ndjeshëm vendet bërthamore të Iranit, pasi kjo kërkonte bomba 30 mijë paundëshe të prodhuara në Amerikë që shkatërronin bunkerë.
Javën e kaluar, Trump la të kuptohej se mund të ishte i hapur për t’u rikthyer në bisedime me Iranin, ndërsa paralajmëroi gjithashtu Teheranin kundër përpjekjes për të rindërtuar programet e tij të raketave balistike ose bërthamore.
Ai tha se Irani “mund të përpiqet” të rindërtojë programin e tij të raketave balistike, por “do t’u duhet shumë kohë për t’u rikthyer”.
“Por nëse ata duan të kthehen pa një marrëveshje, atëherë ne do ta zhdukim edhe atë”, tha Trump.
“E dini,ne mund t’i shkatërrojmë raketat e tyre shumë shpejt, ne kemi fuqi të madhe”.
Para sulmeve në qershor, izraelitët i kishin paraqitur Trumpit katër mundësi për veprim ushtarak, sipas personit me njohuri të drejtpërdrejta për planet e Izraelit. Zyrtarët izraelitë i paraqitën mundësitë në një tavolinë kafeje në Zyrën Ovale, tha ky person.
Njëra përfshinte Izraelin që të vepronte vetëm, një tjetër përfshinte mbështetje të kufizuar të SHBA-ve, një e treta ishte SHBA dhe Izraeli që kryenin operacione të përbashkëta kundër Iranit, dhe një e katërta parashikonte SHBA-të që kryente operacionin vetë, tha ky person.
Në fund të fundit, Trump vendosi të miratonte një operacion të përbashkët. Personi me njohuri të drejtpërdrejta për planet e Izraelit sugjeroi që Netanyahu mund t’i paraqesë Trumpit një sërë opsionesh të ngjashme gjatë takimit të tyre në Mar-a-Lago.
Marrëveshja e brishtë e armëpushimit midis Izraelit dhe Hamasit pritet gjithashtu të jetë në qendër të vëmendjes në bisedimet midis Netanyahut dhe Trumpit, mes shqetësimeve se të dyja palët nuk po ndërmarrin veprime për të zbatuar fazën tjetër të marrëveshjes.
Sipas fazës së dytë të marrëveshjes, Izraeli supozohet të tërheqë forcat e tij nga Gaza, dhe një organ i përkohshëm duhet të marrë autoritetin mbi enklavën palestineze në vend të Hamasit. Një forcë ndërkombëtare stabilizimi gjithashtu supozohet të vendoset në Gaza.
Trump mund të jetë më pak entuziastë për veprime të reja ushtarake në Iran nëse vazhdon të ketë fërkime midis zyrtarëve amerikanë dhe izraelitë mbi qasjen e Netanyahut ndaj armëpushimit, thanë dy ish-zyrtarë izraelitë.
Nëse lihet pa u kontrolluar, prodhimi i raketave balistike nga Irani mund të rritet deri në 3 mijë në muaj, sipas personit me njohuri të drejtpërdrejta të planeve të Izraelit dhe ish-zyrtarëve amerikanë të informuar mbi planet.
Kërcënimi i raketave balistike, dhe numri i tyre që iranianët mund të përdorin në një sulm, është shqetësimi më i menjëhershëm i Izraelit, tha një nga ish-zyrtarët izraelitë që ka diskutuar shqetësimet me zyrtarët aktualë izraelitë.
“Nuk ka dyshim të vërtetë pas konfliktit të fundit se ne mund të fitojmë superioritet ajror dhe mund t’i bëjmë shumë më tepër dëme Iranit sesa Irani mund t’i bëjë Izraelit,” tha zyrtari. “Por kërcënimi i raketave është shumë real dhe ne nuk ishim në gjendje t’i parandalonim ato të gjitha herën e fundit.”
Një vëllim i madh raketash balistike do ta ndihmonte Iranin të mbronte më mirë vendet e tij të pasurimit bërthamor, tha personi me njohuri të drejtpërdrejta për planet e Izraelit dhe një nga ish-zyrtarët amerikanë të informuar mbi planet.
Ata thanë se zyrtarët izraelitë kanë të njëjtat shqetësime në lidhje me rindërtimin e sistemeve të tij të mbrojtjes nga raketat nga Irani dhe financimin dhe armatosjen e përfaqësuesve të tij në rajon, duke besuar se Teherani do të përshpejtonte rindërtimin e programit të tij bërthamor sepse do të ishte më në gjendje të mbronte më mirë vendet e tij të pasurimit.
Marrë nga NBC, përshtatur për Albanian Post
