Lirim Gashi, Prizren
Në një kohë kur heshtja është bërë modë dhe kur frika është bërë diplomaci, zëri i Nasim Haradinajt kumbon si kambanë e ndërgjegjes kombëtare që nuk lejon të harrohet sakrifica, gjaku dhe nderi i një populli të nëpërkëmbur nga historia dhe tê shpërfillur nga padrejtësia ndërkombëtare.
Nasimi nuk është thjesht një ish-ushtar i UÇK-së. Ai është vetë kujtesa e gjallë e luftës, një përfaqësues i brezit që doli nga dhuna me ideal dhe jo me urrejtje. Ai është pjesë e atij rrëfimi të vërtetë të Kosovës – jo të atij që shkruhet në zyrat e Hagës, por të atij që është gdhendur në malet e Dukagjinit dhe në rrëfimet e nënave që i përcollën bijtë në luftë me lutje në buzë dhe lot në sy.
Një zë që kurrë nuk u ble, as nuk u përkul
Kur shumë u strukën nga frika e Gjykatës Speciale, Nasimi foli. Jo për t’u mbrojtur vetë, por për të mbrojtur ata që nuk kishin më zë.
Ai e mbajti fjalën publike si një armë të nderit. E mori përsipër barrën e të gjithë atyre që luftuan për liri e që sot, padrejtësisht, u akuzuan jo për krime, por për vetë ekzistencën e lirisë që fituan. Ai nuk foli për vete. Foli për të gjithë ata që nuk mundën të flasin. Dhe ky është virtyti më i lartë i një luftëtari – të mos heshtë kur heshtja është e padrejtë.
Më shumë se një burrë – një simbol
Nasim Haradinaj është simboli i një burri të Kosovës, me trup në pranga, por me shpirt të lirë. I dënuar nga një gjykatë që shumëkush e sheh si një padrejtësi të legalizuar, ai nuk kërkoi mëshirë – por kërkoi drejtësi. Dhe kur doli nga burgu, nuk doli për të heshtur, por për të vazhduar betejën – këtë herë me fjalë, me ligj, me dinjitet.
Pse duhet ta nderojmë?
Sepse ai nuk e mohoi asnjëherë kush ishte. Nuk kërkoi t’i pëlqente të gjithëve. Nuk kërkoi as përfitim, as pushtet. Kërkoi vetëm të mos fshihej e vërteta. Dhe për këtë, Kosova duhet ta nderojë, jo vetëm si luftëtar, por si roje të kujtesës sonë kolektive.
Fjalët e fundit nuk i takojnë Speciales, por Historisë
Në fund të kësaj epoke të zhurmshme, kur shumëkush shitet për pak karrierë apo rehati diplomatike, do të mbetet e paharruar pikërisht figura e Nasim Haradinajt – si e ashpër, e vërtetë, kokëforte, por mbi të gjitha e ndershme dhe e pamposhtur. Në një kohë kur shumëkush heshti për interesa personale, frikë a llogari politike, Nasim Haradinaj zgjodhi të flasë.
Jo për veten, por për një të vërtetë më të madhe: për dinjitetin e një populli që ka derdhur gjak për liri, për të kaluarën që po tentohet të përmbyset, dhe për UÇK-në, që u bë ura mes robërisë dhe shtetësisë sonë.
Përballë një gjykate të padrejtë e të njëanshme si Gjykata Speciale, e cila u krijua jo për të ndëshkuar kriminelët serbë por për të njollosur luftëtarët shqiptarë, Nasimi ngriti padi – jo për hakmarrje, por për drejtësi dhe dinjitet. Ai nuk kërkoi mëshirë, as liri personale – por liri për të vërtetën.
Kjo është rrallësi në një kohë kur patriotizmi është bërë slogan elektoral, ndërsa ai vetë u bë dëshmi e gjallë që sakrifica nuk ka skadencë. Nasimi nuk është rastësi. Ai është pasardhës i një trungu familjar që s’e ka lëshuar kurrë flamurin, as kur ai digjej me gjak. Familja e Nasim Haradinajt është një ndër shtyllat e historisë sonë kombëtare – që nga rezistenca ndaj Perandorisë Osmane, përballjet me mbretërinë serbe, përndjekjet nga regjimi i Rankoviqit, burgosjet nga Jugosllavia komuniste, lufta e lavdishme e UÇK-së, e deri te qëndresa e sotme përballë padrejtësive moderne me kravatë e kostum të zi gjyqësor.
Ai nuk e përdori emrin e Haradinajve për favore politike, por për t’u rreshtuar përkrah së drejtës. E me këtë akt, ai nuk e paditi vetëm një gjykatë – por gjithë hipokrizinë ndërkombëtare që mbylli sytë para gjenocidit serb dhe kërkoi të shpikë krime për viktima. Dua t’ia përkujtoj popullit shqiptar : Nasimi nuk u dorëzua, edhe kur e burgosën për fjalën e lirë. Nuk hoqi dorë nga e vërteta, edhe kur ia ofruan heshtjen si zgjidhje. Ai nuk u gjunjëzua, sepse gjaku i atyre që luftuan nuk është ujë moçali .
Në këtë epokë të pasigurt, kur gënjeshtra përpiqet të zërë vendin e historisë sonë, figurat si Nasimi janë busulla morale, janë kujtesë që ne nuk jemi as viktima që kërkojnë mëshirë, as të akuzuar që duhet të heshtim.
Ne jemi trashëgimtarët e një populli që çdo herë më parë ka zgjedhur të vdesë për liri sesa të jetojë në turp.
Lavdi për Nasim Haradinajn.
Lavdi për të gjithë ata që e bëjnë të vërtetën më të fortë se frika.
Ka raste në histori kur popujt bien në grackën e harresës, por më e rëndë se harresa është kur shokët e armës harrojnë kush ishte gardiani i nderit të tyre. Dhe kështu ndodhi me Nasim Haradinajn, i cili – ndonëse zëri më i zhurmshëm, më i vërtetë dhe më i guximshëm i luftës së drejtë të UÇK-së përballë gjykatës së padrejtë – nuk u zgjodh Kryetar i Organizatës së Veteranëve të Luftës.
Në vend të tij, u zgjodh… kuzhinieri.
Po, saktë e lexuat: kuzhinieri Hysni Gucati. Një njeri që në fushëbetejë mund të ketë ndarë bukën, por kurrë barrikadën e së vërtetës. Ky është turpi që nuk mbulohet me flamur Të mos zgjedhësh Nasim Haradinajn në krye të një organizate që është e obliguar t’i mbrojë vlerat, sakrificat, gjakun dhe të vërtetën e luftës – është si t’ia japësh çelësat e kështjellës një kllouni që nuk di se ku është porta.
Drenica, që lindi komandantë, luftëtarë, martirë, për herë të parë zgjodhi heshtjen mbi dinjitetin. Zgjodhi ta ndëshkonte Nasimin me indiferencë, pa pasur nevojë për gjykatë sepse e paditi me mosbesim dhe zili. Të zgjedhësh Gucatin mbi Nasimin është si të thuash: “Më mirë një tigan i ngrohtë sesa një zë i ftohtë që na kujton përgjegjësinë.”
Sepse Nasimi nuk i lë njerëzit të rehatohen me tradhti. Ai i detyron të reflektojnë, të rreshtohen, të mbajnë barrën e asaj çka kanë thënë, qenë dhe bërë. Kurse Gucati? Ai është një qetësues për ndërgjegjen kolektive që do vetëm komoditet, jo të vërtetën. Po, është turp. Por është edhe tragjikomike. Sepse siç thoshte Diogjeni:
“Në mungesë të burrave të vërtetë, idiotët bëhen udhëheqës.”
Ose siç do ta thoshte një filozof shqiptar i rrugës: “Kur s’ke bythë të përballësh me gjykatën, vendose një kuzhinier në krye – se ai di ta përgatisë edhe turpin që të gëlltitet më lehtë.”
Në vend të një burri që foli si një tribun në mes të Hagës, ata zgjodhën një burrë që nuk di të artikulojë as mes të fshatit. Dhe kjo zgjedhje nuk e poshtëron vetëm Nasimin, por gjithë ata që veshën uniformën për liri dhe tani kanë veshur tutat e hipokrizisë.
Një mësim për popullin
Nëse e shkel të vërtetën për t’u ndjerë rehat, një ditë ajo e vërtetë do të vijë me këpucë të rënda dhe do të të zgjojë nga gjumi me të shara. Dhe ajo këpucë është Nasimi Haradinaj – i cili nuk do hesht derisa fyerja të kthehet në drejtësi.
Në fund, mbetet vetëm një thënie për “shokët” që e harruan kush i ka nxjerrë nga llumi i harresës:
“Ai që zgjedh heshtjen përballë së vërtetës, është bashkëfajtor i rrenës.”
Dhe kjo rrenë sot e mban emrin e një veterani që shpirtin e ka dorëzuar në kuzhinën e famës personale dhe me këtë ka dëshmuar që s’ka burrëri por vetem ambicie egoiste dhe lakmi.
