Në gjysmën e parë të vitit 2025, Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP) ka publikuar raportin e statistikave të prokurimit publik në Kosovë, duke ofruar një pasqyrë të detajuar mbi aktivitetet e Autoriteteve Kontraktuese (AK) në vend, shkruan Demokracia.com.
Sipas të dhënave të sistemit elektronik të prokurimit qw i ka parë Demokracia.com, gjatë periudhës Janar–Qershor janë nënshkruar 3,304 kontrata me një vlerë totale prej 404,343,246.46 euro.
Raporti tregon se pjesa më e madhe e kontratave (61.75%) janë për punë, ndjekur nga furnizimet me 27.92% dhe shërbimet me 10.33%. Ndërsa kjo shpërndarje reflekton prioritete infrastrukturore dhe shërbimore, ajo ngre pyetje mbi mënyrën e planifikimit të projekteve dhe efektivitetin e përdorimit të fondeve publike. Vlera e kontratave me vlerë të madhe përbën 83% të totalit, duke nënkuptuar se vendimet më të mëdha financiare mbeten të centralizuara tek një grup i kufizuar kontraktuesish.
Sipas procedurës së prokurimit, 94.35% e kontratave janë realizuar përmes procedurës së hapur, duke përfshirë kuotimin e çmimeve, ndërsa vetëm 4.8% janë bërë përmes procedurës së negociuar pa publikim të njoftimit për kontratë. Kjo tregon se, megjithëse pjesa më e madhe e prokurimeve ndjek procedurat transparente, ende ka hapësira për rritje të integritetit në procedurat e negociuara, të cilat shpesh mbeten më pak të dukshme për publikun.
Nga ana e kriterit të dhënies, 84.10% e kontratave janë dhënë sipas çmimit më të ulët, ndërsa 15.90% sipas kriterit të tenderit ekonomikisht më të favorshëm (TEMF). Ky dominim i çmimit më të ulët mund të çojë në favorizimin e ofertave më pak cilësore, duke rrezikuar zbatimin e projekteve në standarde të larta. Sektori shëndetësor, përmes Shërbimit Spitalor Klinik Universitar të Kosovës (SHSKUK), ka realizuar kontrata në vlerë 35.2 milion euro, duke u renditur ndër më aktivët sipas vlerës. Ndërkohë, Komuna e Prishtinës ka nënshkruar kontrata në vlerë prej 25.6 milion euro, duke reflektuar një pjesëmarrje të konsiderueshme të nivelit lokal në prokurime.
Një element shqetësues i raportit është niveli i lartë i anulimeve të prokurimeve, i cili arrin 22.8% të aktiviteteve të inicuara. Furnizimet dhe shërbimet dominojnë këtë statistikë, me 50.5% dhe 31.19% të anulimeve respektivisht, ndërsa punët dhe konkurset për projektim përbëjnë pjesën tjetër. Ky fenomen mund të sinjalizojë sfida administrative, mungesë të planifikimit të qartë apo probleme me dokumentacionin e tenderëve, dhe kërkon një vëmendje më të madhe për të garantuar stabilitet dhe transparencë në prokurim.
Nga ana e Operatorëve Ekonomik (OE), grupi Salillari; Gjini Construction Sh.P.K.; Hidroterm Sh.P.K. kryeson listën sipas vlerës së kontratave me rreth 18.16 milion euro, ndërsa Infinitt Sh.P.K. mban numrin më të madh të kontratave të nënshkruara, gjithsej 80 kontrata. Kjo pasqyron një koncentrim të mundshëm të aktiviteteve prokurimi tek disa operatorë të mëdhenj, duke lënë pak hapësirë për konkurrencë të gjerë dhe operatorë të rinj në treg.
Raporti i KRPP për gjashtëmujorin e parë të vitit 2025, përveç statistikat e detajuara, ofron edhe një mundësi reflektimi mbi sistemin e prokurimit publik në Kosovë. Shpërndarja e kontratave, dominimi i procedurës së hapur dhe kritereve të çmimit më të ulët, si dhe niveli i lartë i anulimeve, tregojnë se sistemi ka përparësi në transparencë, por edhe sfida të dukshme në efikasitet dhe konkurrencë. Përmes analizave periodike të këtyre të dhënave, KRPP synon të rrisë besueshmërinë dhe integritetin e prokurimeve, duke përmirësuar përfundimisht mënyrën se si shpenzohen fondet publike dhe si mbështeten projektet kritike për qytetarët e Kosovës.
Në fund, raporti nënvizon rëndësinë e monitorimit të vazhdueshëm të prokurimeve, rritjen e pjesëmarrjes së operatorëve të rinj dhe forcimin e mekanizmave kontrollues, për të siguruar që çdo euro e shpenzuar në projekte publike të ketë ndikimin maksimal për shoqërinë. /Demokracia.com/
