Manovrat rritën tensionin rreth Ngushticës së Tajvanit ndërsa viti 2025 po mbaronte, por ndikimi u shtri përtej presionit ushtarak në jetën e përditshme.
Ushtria Çlirimtare Popullore e Kinës organizoi të martën një ditë të dytë stërvitjesh ushtarake në shkallë të gjerë rreth Tajvanit, duke lëshuar një shfaqje force me armë zjarri si pjesë e asaj që e quajti “Misioni i Drejtësisë 2025” për të demonstruar aftësinë e saj për të penguar çdo mbështetje të armatosur të jashtme për ishullin e vetëqeverisur, për të cilin ka këmbëngulur prej kohësh se është pjesë e territorit të saj sovran.
Komanda e Teatrit Lindor të Ushtrisë Çlirimtare të Kinës dërgoi shkatërrues, fregata, luftëtarë dhe bombardues në ujërat në veri dhe jug të ishullit për të testuar aftësinë e saj në koordinimin dhe bllokimin e detit dhe ajrit.
Forcat e saj tokësore kryen stërvitje me armë zjarri me rreze të gjatë veprimi në ujërat në veri të ishullit dhe arritën atë që zëdhënësi i komandës Li Xi e quajti “efekte të dëshiruara”.
Manovrat rritën tensionin rreth Ngushticës së Tajvanit ndërsa viti 2025 po mbaronte, por ndikimi u shtri përtej presionit ushtarak në jetën e përditshme.
Administrata e Aviacionit Civil të Tajvanit u njoftua se shtatë “zona të rrezikshme” të përkohshme ishin krijuar rreth ngushticës, duke prekur udhëtarët ajrorë ndërkombëtarë dhe vendas. Nuk ishte menjëherë e qartë nëse kjo përfshinte anulime fluturimesh në vend të vonesave.
Xinhua, agjencia zyrtare e lajmeve e Kinës, publikoi një koment të hënën vonë duke thënë se stërvitjet dërguan një mesazh të qartë: Se Pekini është gjithmonë i gatshëm të parandalojë çdo gjë që përpiqet të ndajë Tajvanin nga Kina. Çdo përshkallëzim, tha ajo, do të përballet me kundërmasa më të forta.
“Duke u bërë qejfi i Shteteve të Bashkuara përmes gjesteve të besnikërisë servile dhe duke promovuar blerjet e armëve, DPP po e lidh të gjithë ishullin e Tajvanit me karrocën e saj katastrofike separatiste, duke shpërfillur opinionin publik”, shkroi ajo, duke iu referuar Partisë Demokratike Progresive në pushtet të Tajvanit.
Ministria e Mbrojtjes e Tajvanit tha se kishte zbuluar 130 avionë, duke përfshirë luftëtarë dhe bombardues, 14 anije ushtarake dhe tetë anije të tjera zyrtare rreth ishullit midis orës 6 të mëngjesit të së hënës dhe orës 6 të mëngjesit të së martës.
Forcat e saj vazhduan të monitoronin zhvillimin dhe vendosën avionë, anije detare dhe sisteme raketash bregdetare në përgjigje. Nëntëdhjetë nga avionët kinezë kaluan vijën mesatare të ngushticës dhe hynë në “zonën e identifikimit të mbrojtjes ajrore” të Tajvanit.
Një tullumbace kineze u vu re gjithashtu, tha ajo.
Thuhet se njësia e artilerisë me rreze të gjatë veprimi e PLA-së në Fujian, një provincë juglindore kineze, qëlloi me predha të vërteta drejt një zone të synuar në veri të ishullit, me zona ndikimi të shpërndara rreth vijës, 44 kilometra (27 milje) larg bregdetit të saj.
Ministri i Mbrojtjes i Tajvanit, Wellington Koo, tha se veprimet e trupave kineze ishin shumë provokuese, minuan stabilitetin rajonal dhe përbënin kërcënime për sigurinë dhe ndërprerje të anijeve që kalonin, aktiviteteve tregtare dhe rrugëve të fluturimit.
Ndërsa Pekini dërgon avionë luftarakë dhe anije detare drejt ishullit pothuajse çdo ditë, shkalla e këtyre ushtrimeve përshkallëzoi tensionet midis të dyja palëve. Kina pretendon ishullin pranë bregdetit të saj juglindor si territor sovran dhe është zotuar ta pushtojë atë, me forcë nëse është e nevojshme.
Zëdhënësi i Ministrisë së Mbrojtjes Kineze, Zhang Xiaogang, tha se stërvitjet shërbyen si një paralajmërim i ashpër për forcat separatiste të “pavarësisë së Tajvanit” dhe forcat e jashtme, pa përmendur asnjë vend.
Ai kritikoi administratën e Presidentit Tajvanez Lai Ching-te për atë që e quajti lëvdatë ndaj forcave të jashtme dhe ndjekje të pavarësisë, duke thënë se kjo ishte shkaku rrënjësor i prishjes së status quo-së në ngushticë dhe përshkallëzimit të tensioneve.
Javën e kaluar, Pekini vendosi sanksione kundër 20 kompanive amerikane të lidhura me mbrojtjen dhe 10 drejtuesve, pas një njoftimi të Uashingtonit për shitje armësh në shkallë të gjerë në Tajvan me vlerë më shumë se 10 miliardë dollarë. Këto shitje ende kërkojnë miratimin e Kongresit të SHBA-ve.
Sipas ligjit të SHBA-ve, Uashingtoni është i detyruar të ndihmojë Taipein me mbrojtjen e tij, një pikë që është bërë gjithnjë e më e diskutueshme me Kinën gjatë viteve.
Të hënën, Presidenti i SHBA-ve Donald Trump tha se ndërsa nuk ishte informuar paraprakisht për stërvitjen ushtarake, as nuk ishte veçanërisht i shqetësuar për të. Ai vlerësoi “marrëdhënien e tij të shkëlqyer” me Presidentin Kinez Xi Jinping dhe sugjeroi se nuk mendonte se Xi do të sulmonte Tajvanin.
Çështja e Tajvanit gjithashtu rriti tensionet Kinë-Japoni. Pekini ka shprehur zemërim ndaj një deklarate të kryeministrit të Japonisë, Sanae Takaichi, i cili tha se ushtria e saj mund të përfshihet nëse Kina ndërmerr veprime kundër ishullit të sunduar demokratikisht.
Mbetet një dyshim i përhapur i përgjithshëm në Kinë për Japoninë që daton brez pas brezi që nga koha kur Japonia perandorake pushtoi brutalisht pjesë të Kinës në vitet para Luftës së Dytë Botërore.
Kina dhe Tajvani janë qeverisur veçmas që nga viti 1949, kur Partia Komuniste erdhi në pushtet në Pekin pas një lufte civile. Forcat e mposhtura të Partisë Nacionaliste ikën në Tajvan, i cili më vonë kaloi nga gjendja ushtarake në demokraci shumëpartiake.
Përballë stërvitjeve, Tajvani të hënën e quajti qeverinë kineze “shkatërruesin më të madh të paqes”. Ai paralajmëroi se kryerja e ushtrimeve me armë zjarri rreth ngushticës mund të sjellë sfida më komplekse për bashkësinë ndërkombëtare dhe vendet fqinje.
Duke nxitur tensionet, Komanda e Teatrit Lindor të Kinës postoi një seri imazhesh dhe videosh në internet që përmbanin gjuhë provokuese gjatë gjithë ushtrimeve.
Në një video të titulluar “Kaq afër, kaq bukur – në çdo kohë në Taipei”, ajo tregoi pamjet e saj të Taipei 101, një pikë referimi e kryeqytetit të Tajvanit.
