Giorgia Meloni, kryeministrja italiane, ka rënë dakord të presë raundin tjetër të bisedimeve të shtunën në Romë, në një lëvizje që shihet si një gjest politik nga Trump ndaj Italisë.
Irani pritet t’i rezistojë një propozimi të SHBA për të transferuar rezervat e tij të uraniumit shumë të pasuruar në një vend të tretë – siç është Rusia – si pjesë e përpjekjes së Washingtonit për të zvogëluar programin bërthamor civil të Teheranit dhe për të parandaluar përdorimin e tij për të zhvilluar një armë bërthamore.
Çështja, e parë si një nga pengesat kryesore për një marrëveshje të ardhshme, u ngrit në bisedimet fillestare, kryesisht indirekte, të mbajtura në Muscat, Oman, midis ministrit të jashtëm të Iranit, Abbas Araghchi, dhe të dërguarit special të Donald Trump, Steve Witkoff.
Irani po argumenton se stoku, i grumbulluar gjatë katër viteve të fundit, duhet të mbetet në Iran nën mbikëqyrjen e rreptë të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike të OKB-së. Teherani e sheh këtë si një masë paraprake, ose një formë sigurimi në rast se një administratë e ardhshme amerikane tërhiqet nga marrëveshja, siç bëri Donald Trump në vitin 2018 kur hodhi poshtë marrëveshjen e vitit 2015 të ndërmjetësuar nga Barack Obama.
Teherani thotë se nëse stoku do të largohej nga Irani dhe SHBA-të tërhiqen nga marrëveshja, do të duhej të fillonte nga e para në pasurimin e uraniumit në pastërti më të lartë – duke ndëshkuar në mënyrë efektive Iranin për një shkelje të kryer nga Washingtoni.
Edhe pse pjesa më e madhe e shkëmbimeve në Muscat u zhvilluan në mënyrë indirekte midis delegacioneve iraniane dhe amerikane, me Omanin që vepronte si ndërmjetës, u zhvilluan gjithashtu takime të drejtpërdrejta midis Witkoff dhe Araghchi.
Giorgia Meloni, kryeministrja italiane, ka rënë dakord të presë raundin tjetër të bisedimeve të shtunën në Romë, në një lëvizje që shihet si një gjest politik nga Trump ndaj Italisë.
Ai shërben gjithashtu për të margjinalizuar fuqitë kryesore evropiane në negociatat me Iranin, me Omanin që vazhdon të veprojë si ndërmjetës. Zëvendëspresidenti i SHBA, JD Vance, do të jetë gjithashtu në Romë gjatë fundjavës së Pashkëve.
Gjatë bisedimeve fillestare bërthamore në 2015, Italia ndjeu se ishte e përjashtuar nga procesi, me Francën, Gjermaninë dhe Britaninë e Madhe – të ashtuquajturat “E3” – që përfaqësonin interesat evropiane në bisedime.
Mohamed Amersi, i Institutit të Kërkimeve të Politikës së Jashtme, tha: “Meloni është një zgjedhje interesante pasi Meloni duket të jetë liderja evropiane që ka linjën më të mirë personale ndaj Trumpit, më shumë se Franca, Gjermania dhe Britania e Madhe. Nëse Italia pret takimin, ngre pyetjen e rolit të ardhshëm të E3 në dialogun SHBA-Iran”.
Irani po negocion nën kërcënimin jo vetëm të sanksioneve të mëtejshme, por edhe të një sulmi të mundshëm ushtarak në vendet e tij bërthamore nga SHBA.
Me ekonominë iraniane në rënie, Teherani është i etur për të tërhequr investime të drejtpërdrejta duke hequr sanksionet e SHBA. Tashmë kanë filluar diskutimet mbi opsionet e mundshme të sigurimit për kompanitë që kërkojnë të investojnë në Iran, në rast të një prishjeje të mëtejshme të marrëdhënieve me SHBA.
Pas tërheqjes së vitit 2018 dhe vendosjes së sanksioneve ndaj kompanive të huaja që tregtojnë me Iranin, BE-ja nuk ishte në gjendje të krijonte një mënyrë të qëndrueshme për të mbrojtur bizneset që dëshironin të investonin në Iran.
Trump deri më tani ka përjashtuar nga bisedimet aspekte të tjera të marrëdhënies SHBA-Iran, të tilla si “sjellja destabilizuese rajonale” e Teheranit, një vendim që ka ngatërruar si Izraelin ashtu edhe skifterët kundër regjimit në Washington.
SHBA mund të kërkojë një formë të garancisë iraniane se nuk do të përdorë ndikimin e saj për të ndërhyrë në sovranitetin e shteteve të tjera. Irani, megjithatë, argumenton se Izraeli po rrëmben tokat në Siri, Liban dhe Palestinë.
Ndikimi i Iranit në rajon është dobësuar nga rënia e diktatorit sirian Bashar al-Assad, sulmet e Izraelit ndaj Hamasit në Gaza dhe Hezbollahut në Liban dhe sulmet e SHBA-ve në Jemen. Flota e eksportit të naftës së Iranit po përballet gjithashtu me presion në rritje të sanksioneve nga presidenti amerikan.
