Raportet paraqesin një pamje krejtësisht të ndryshme nga ajo e pikturuar nga Presidenti i SHBA-ve Donald Trump dhe negociatorët e tij të paqes në Ukrainë.
Raportet e inteligjencës amerikane vazhdojnë të paralajmërojnë se Presidenti rus Vladimir Putin nuk i ka braktisur qëllimet e tij për të kapur të gjithë Ukrainën dhe për të rimarrë pjesë të Evropës që i përkisnin ish-perandorisë sovjetike, thanë gjashtë burime të njohura me inteligjencën amerikane, edhe pse negociatorët kërkojnë një fund të luftës që do ta linte Rusinë me shumë më pak territor.
Raportet paraqesin një pamje krejtësisht të ndryshme nga ajo e pikturuar nga Presidenti i SHBA-ve Donald Trump dhe negociatorët e tij të paqes në Ukrainë, të cilët kanë thënë se Putin dëshiron t’i japë fund konfliktit. Raporti më i fundit daton nga fundi i shtatorit, sipas njërit prej burimeve.
Inteligjenca gjithashtu kundërshton mohimet e udhëheqësit rus se ai është një kërcënim për Evropën.
Gjetjet e SHBA-ve kanë qenë të qëndrueshme që kur Putini nisi pushtimin e tij në shkallë të plotë në vitin 2022.
Ato përputhen kryesisht me pikëpamjet e udhëheqësve evropianë dhe agjencive të spiunazhit se ai dëshiron të gjithë Ukrainën dhe territoret e ish-shteteve të bllokut sovjetik, përfshirë anëtarët e aleancës së NATO-s, sipas burimeve.
“Informacionet e inteligjencës kanë qenë gjithmonë se Putini dëshiron më shumë”, tha Mike Quigley, një anëtar demokrat i Komitetit të Inteligjencës së Dhomës së Përfaqësuesve, në një intervistë për Reuters.
“Evropianët janë të bindur për këtë. Polakët janë absolutisht të bindur për këtë. Vendet baltike mendojnë se janë të parët.”
Rusia kontrollon rreth 20% të territorit të Ukrainës, duke përfshirë pjesën më të madhe të Luhanskut dhe Donetskut, provincat që përbëjnë zemrën industriale të Donbasit, pjesë të provincave Zaporizhzhia dhe Kherson dhe Krimenë, gadishullin strategjik të Detit të Zi.
Putin pretendon se Krimea dhe të katër provincat i përkasin Rusisë. Trump po i bën presion Kievit që të tërheqë forcat e tij nga pjesa e vogël e Donetskut që ata kontrollojnë si pjesë e një marrëveshjeje të propozuar paqeje, sipas dy burimeve të njohura me çështjen, një kërkesë që Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky dhe shumica e ukrainasve e refuzojnë.
“Ekipi i presidentit ka bërë përparim të jashtëzakonshëm në lidhje me përfundimin e luftës” dhe Trump ka deklaruar se një marrëveshje paqeje “është më afër se kurrë më parë”, tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë pa iu referuar raporteve të inteligjencës.
Në një postim X të shtunën, Drejtoresha e Inteligjencës Kombëtare, Tulsi Gabbard, tha se oficerët e inteligjencës i kanë informuar ligjvënësit se “Rusia kërkon të shmangë një luftë më të madhe me Evropën” dhe se performanca e trupave të saj në Ukrainë tregon se aktualisht i mungon kapaciteti për të pushtuar “të gjithë Ukrainën, e lëre më Evropën”.
Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare, CIA dhe ambasada ruse nuk iu përgjigjën menjëherë kërkesave për koment.
Negociatorët e Trump – dhëndri i tij Jared Kushner dhe miliarderi zhvillues i pasurive të patundshme Steve Witkoff – kanë negociuar për javë të tëra planin e paqes me 20 pika me zyrtarë ukrainas, rusë dhe evropianë.
Ndërsa zyrtarët amerikanë thonë se kanë bërë përparim, mbeten dallime të mëdha në çështjet e territorit.
Kushner dhe Witkoff u takuan të premten me negociatorët ukrainas në Miami dhe do të zhvillonin bisedime me përfaqësuesit rusë këtë fundjavë, tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë.
Negociatorët amerikanë, ukrainas dhe evropianë arritën një konsensus të gjerë të hënën në bisedimet në Berlin mbi atë që katër diplomatë evropianë dhe dy burime të njohura me çështjen thanë se janë garanci të forta të mbështetura nga SHBA-të për sigurinë e Ukrainës kundër agresionit të ardhshëm rus.
Një burim dhe një diplomat thanë se këto garanci varen nga pranimi i Zelensky për t’i lëshuar territor Rusisë.
Por diplomatë të tjerë thanë se kjo nuk ishte e vërtetë dhe alternativat ende po shqyrtoheshin pasi Zelensky ka përjashtuar lëshimin e territorit.
Diplomatët thanë se garancitë, të cilat do të hynin në fuqi pas nënshkrimit të një marrëveshjeje paqeje, kërkojnë vendosjen e një force sigurie kryesisht evropiane në vendet fqinje dhe në Ukrainë larg vijave të frontit për të ndihmuar në zmbrapsjen e çdo sulmi të ardhshëm rus.
Ushtria e Ukrainës do të kufizohej në 800 mijë tha burimi. Por disa diplomatë thanë se Rusia kërkon një kufi më të ulët për të cilin amerikanët janë të hapur.
SHBA-të do të ofrojnë inteligjencë dhe mbështetje tjetër, dhe paketa do të ratifikohet nga Senati i SHBA-së, thanë ata. Sipas dy burimeve të njohura me bisedimet, plani i Washingtonit do të përfshijë gjithashtu patrulla ajrore të mbështetura nga SHBA-të mbi Ukrainë.
Zelensky të enjten u shfaq i kujdesshëm në lidhje me propozimet, duke thënë “Ka një pyetje për të cilën ende nuk mund të marr një përgjigje: Çfarë do të bëjnë në të vërtetë këto garanci sigurie?”
Dhe është thellësisht e pasigurt nëse Putini do të bjerë dakord me garanci të tilla pasi ai ka refuzuar vazhdimisht vendosjen e trupave të huaja në Ukrainë.
Putin të premten nuk ofroi kompromise, megjithëse tha në një konferencë vjetore për shtyp se ishte gati të diskutonte paqen.
Ai tha se kushtet e tij do të duhej të përmbusheshin pasi forcat e tij kanë përparuar 6,000 km katrorë (2,300 milje katrorë) këtë vit.
Nuk është e qartë se si zyrtarët amerikanë i janë përgjigjur kërkesave të Putinit. Witkoff më parë ka sugjeruar se Rusia ka të drejtë të pretendojë katër provincat dhe Krimenë.
Disa zyrtarë të administratës Trump kanë pranuar se Putini mund të mos jetë i gatshëm të pranojë më pak se qëllimi i tij fillestar për pushtimin e Ukrainës.
“Nuk e di nëse Putini dëshiron të bëjë një marrëveshje apo nëse Putini dëshiron të marrë të gjithë vendin. Këto janë gjëra që ai i ka thënë hapur”, tha Sekretari i Shtetit Marco Rubio të premten në një konferencë për shtyp.
“Ne e dimë se çfarë donin të arrinin fillimisht kur filloi lufta. Ata nuk i kanë arritur këto objektiva”.
