I dërguari amerikan për Lindjen e Mesme Steve Witkoff mbërriti të mërkurën në Izrael për bisedime që do të përqëndrohen në zbatimin e armëpushimit ndërmjet Izraelit dhe Hamasit në Gaz, si dhe për negociatat për fazën e ardhshme të marrëveshjes.
Para vizitës, zoti Witkoff nënvizoi nevojën për zbatimin e plotë të marrëveshjes, e cila u dha fund luftime 15 mujore dhe çoi në lirimin, deri më tani, të shtatë pengjeve që mbaheshin nga Hamasi dhe të 300 të burgosurve palestinezë që mbaheshin nga Izraeli.
Në ditët e ardhshme priten lirime të tjera të pengjeve dhe të të burgosurve.
Vizita e zotit Witkoff ndodh para vizitës së planifikuar në Uashington të Kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu. Presidenti amerikan Donald Trump e ftoi Netanyahun për bisedime më 4 shkurt.
Faza e parë e armëpushimit parashikohet të zgjasë 42 ditë, një e katërta e së cilës tashmë ka kaluar. Ajo parasheh lirimin e 33 pengjeve nga Gaza si dhe vazhdimin e negociatave rreth detajeve të fazës së dytë të marrëveshjes, që përfshin lirimin e pengjeve të tjera dhe përfundimin e luftës me tërheqjen e forcave izraelite.
Këto negociata pritet të fillojnë javën e ardhshme.
Palestinezët në Gazë janë lejuar të kthehen në disa zona, që për një kohë të gjatë ishin bllokuar nga forcat izraelite, përfshirë në pjesën veriore të Gazës, ku Kombet e Bashkuara thanë të martën se mbi 375,000 persona ishin kthyer gjatë kësaj jave.
Rreth 1 milion banorë të Gazës janë larguar nga kjo zonë në fillim të luftës dhe të zhvendosurit tani po kthehen në një zonë të shkatërruar nga operacionet e ushtrisë izraelite kundër Hamasit.
Sipas marrëveshjes së armëpushimit, Kombet e Bashkuara po ashtu do të lehtësojnë hyrjen e ndihmave humanitare në Gazë. Zyra humanitare e OKB-së njoftoi të martën se sasia e ndihmës që po dërgohet në Gazë është “zgjeruar dukshëm”, përfshirë në zona ku punonjësit e ndihmave nuk kishin arritur të depërtonin më parë.
“Vlerësimet në terren tregojnë për një nivel të madh shkatërrimesh të infrastrukturës së ujit dhe kanalizimit, sidomos në pjesën veriore të Gazës, që tregon për një nevojë kritike për të shtuar përpjekjet për rehabilitimin dhe pastrimin e tyre për të përmbushur nevojat bazike njerëzore”, deklaroi agjencia.
Rindërtimi i Gazës është pjesë e fazës së fundit të marrëveshjes së armëpushimit, ndërkohë që mbetet ende e paqartë se kush do ta qeverisë territorin, i cili është sunduar nga Hamasi që nga viti 2007.
Gjatë një telefonate të martën me Ministrin e Jashtëm të Egjiptit Badr Abdelatty, Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio nënvizoi nevojën për të punuar së bashku “për planifikimin e fazës pas konfliktit për t’u siguruar që Hamasi mos të qeverisë më kurrë Gazën, apo të mos jetë më në gjendje të kërcënojë sërish Izraelin”, thuhet në deklaratën e Departamentit amerikan të Shtetit.
Shtetet e Bashkuara, Egjipti dhe Katari ishin ndërmjetësit kryesorë në negociatatat e muajve të fundit që siguruan marrëveshjen e armëpushimit.
Ditëve të fundit, sugjerimet e përsëritura të Presidentit Trump për të larguar me forcë një numër të madh palestinezësh nga Gaza dhe për t’i dërguar ata në Egjipt dhe Jordani janë kritikuar.
Palestinezët dhe shtetet arabe, përfshirë Egjiptin dhe Jordaninë, e kundërshtuan idenë e zotit Trump për të pranuar palestinezët, mes shqetësimeve se zhvendosja e tyre do të bëhej e përhershme.
Lufta në Gazë filloi më 7 tetor të vitit 2023, pas sulmit terrorist të Hamasit ndaj Izraelit, që shkaktoi vdekjen e 1,200 personave dhe rrëmbimin e 250 pengjeve.
Kundërofensiva e Izraelit në Gazë ka shkaktuar vdekjen e të paktën 47,300 personave, shumica e të cilëve gra dhe fëmijë, sipas zyrtarëve shëndetësorë. Ushtria izraelite thotë se kjo shifër përfshin edhe 17,000 militantë të vrarë. /VOA
