‘‘40% e konsumatorëve në Kosovë mendojnë se cilësia e jetës sot është më e keqe se sa para vitit 2020’’, thuhet ndër tjerash në një hulumtim të ‘’Valicon’’. Hulumtimi në fjalë është kryer gjatë gushtit të këtij viti, kur përveç Kosovës ka përfshirë edhe shtetet si Sllovenia, Kroacia, Bosnja, Serbia, Mal i Zi, Maqedonia e Veriut. Në hulumtim shtohet se në pothuajse të gjitha tregjet, më shumë konsumatorë ndjejnë se cilësia e jetës së tyre është “më e keqe” sesa “më e mirë”.
Mes tjerash, hulumtimi fletë edhe për çështjen e kursimeve. Aty theksohet se ka rënie të kursimeve, duke thënë se kjo mundësi është ‘’ndikuar rëndë’’.
‘’Aftësia për të kursyer para është ndikuar rëndë. Përqindja e atyre që arritën të kursejnë të njëjtën shumë si më parë është relativisht e ulët në të gjithë rajonin, duke arritur kulmin në 40% në Slloveni dhe duke rënë në vetëm 15% në Maqedoninë e Veriut. Vendet e tjera tregojnë këto përqindje: Kroaci (26%), Serbi (26%), Bosnje dhe Hercegovinë (23%), Kosovë (20%) dhe Mal të Zi (18%)’’, theksohet në hulumtim.
Po ashtu, pjesë e tematikës së hulumtimit është edhe çështja e inflacionit. Në këtë pikë, deklarohet se shqetësimi më i madh i konsumatorëve është pikërisht inflacioni, duke theksuar se nivelet më të larta të shqetësimit janë regjistruar në Kosovë me 70%.
Përveç kësaj, shqetësim në Kosovë mbetet edhe pasiguria politike.
‘‘INFLACIONI DHE PASIGURIA POLITIKE JANË SHQETËSIMET KRYESORE
Kur bëhet fjalë për shqetësimet e konsumatorëve, inflacioni mbetet shqetësimi kryesor në të gjithë rajonin. Nivelet më të larta të shqetësimit janë regjistruar në Kosovë (70%), Maqedoni të Veriut (70%), Bosnje dhe Hercegovinë (69%) dhe Kroaci (68%), ku shqetësimi për rritjen e kostos së jetesës është rritur me 8% që nga tremujori i dytë i vitit 2025.
Përveç inflacionit, stabiliteti politik përbën një tjetër shqetësim madhor. Në Serbi, shqetësimi për zhvillimet politike (58%) është pothuajse i barabartë me atë për inflacionin (60%), me një rritje të theksuar prej 9% krahasuar me tremujorin e dytë të vitit 2025. Edhe në Kosovë (54%) dhe Bosnje dhe Hercegovinë (40%), shqetësimet politike janë të larta.Në ndërkohë, shqetësimi për vlerën e pronës është përgjithësisht më i ulët, duke u luhatur nga 20% në Serbi deri në 34% në Maqedoninë e Veriut dhe 26% në Kosovë’’, thuhet në raport.
Valicon është kompani që bën hulumtime dhe kërkime për çështje të tregut e konsumatorëve, kompani e cila ofron kërkime tregu të personalizuara.
Sjellje e kujdesshme e konsumatorëve: mbizotërimi i promocioneve dhe dyqaneve më të lira
Shqetësimet e vazhdueshme financiare bërë që konsumatorët të kenë një mentalitet më të kujdesshëm, duke çuar në zakone të qëndrueshme për kursimin e shpenzimeve në të gjithë rajonin e Adriatikut.
Blerje me Vlerë: Blerjet gjatë promocioneve dhe në dyqane më të lira janë strategjitë më të zakonshme në rajon. Në Kroaci, 70% e konsumatorëve blejnë më shpesh gjatë promocioneve, ndërsa 65% preferojnë të blejnë në dyqane më të lira. Sllovenia është afër me këtë përqindje, me 65% që blejnë gjatë ofertave dhe 62% në dyqane më të lira. Edhe në Kosovë, 68% e konsumatorëve bëjnë blerje në dyqane më të lira.
Reduktimi në Shpenzime: Një përqindje e lartë e konsumatorëve po heqin dorë nga shpenzimet e panevojshme. Në Slloveni, 57% e qytetarëve po anulojnë abonimet, ndërsa gjysma po heqin dorë nga produkte apo shërbime të panevojshme. Abonimet po anulohen gjithashtu nga 56% e konsumatorëve në Kroaci dhe 58% në Bosnje dhe Hercegovinë. Kërkimi për çmime më të mira për shërbime është gjithashtu i shprehur, veçanërisht në Kosovë (56%) dhe Slloveni (47%).
Blerjet me Shumicë: Blerja e sasisë së madhe të produkteve për përdorim të përditshëm, si mënyrë për të kursyer para, është ndër strategjitë më pak të përdorura, përqindjet variojnë nga vetëm 19% në Serbi deri në 32% në Slloveni dhe Kosovë.
Rënia e nivelit të kursimeve
Aftësia për të kursyer para është ndikuar rëndë. Përqindja e atyre që arritën të kursejnë të njëjtën shumë si më parë është relativisht e ulët në të gjithë rajonin, duke arritur kulmin në 40% në Slloveni dhe duke rënë në vetëm 15% në Maqedoninë e Veriut. Vendet e tjera tregojnë këto përqindje: Kroaci (26%), Serbi (26%), Bosnje dhe Hercegovinë (23%), Kosovë (20%) dhe Mal të Zi (18%).
Cilësia e jetës ka rënë që nga viti 2020
Kur konsumatorët krahasojnë cilësinë e jetës së tyre të përditshme sot me atë para vitit 2020, shumica besojnë se jeta është përkeqësuar. Në pothuajse të gjitha tregjet, më shumë konsumatorë ndjejnë se cilësia e jetës së tyre është “më e keqe” sesa “më e mirë,” një reflektim i sfidave ekonomike dhe politike të grumbulluara që nga viti 2020. Ndjenja që jeta është “më e keqe” është më e fortë në Serbi (53%), Maqedoni të Veriut (52%) dhe Kroaci (51%).
Konsumatorët në Kosovë dhe Mal të Zi janë më optimistë, me 34% në të dyja vendet që raportojnë se jeta e tyre është “më e mirë” sot krahasuar me periudhën para vitit 2020, edhe pse një pjesë e konsiderueshme ende raportojnë një cilësi jete “më të keqe” (40% në Kosovë dhe 37% në Mal të Zi).
Ndryshe, studimi u realizua përmes një anketimi online duke përdorur panelin Opinia.Club, duke siguruar një përfaqësim të gjerë dhe të besueshëm të popullsisë.
Periudha e Anketimit: 18 deri më 21 gusht 2025.
Shtetet në të cilat është realizuar hulumtimi: Slloveni (n=512), Kroaci (n=511), Bosnje dhe Hercegovinë (n=516), Serbi (n=511), Maqedoni të Veriut (n=509), Kosovë (n=425) dhe Mal të Zi (n=317).
Popullsia e Targetuar: Grupmosha 18 deri në 75 vjeç.
Metoda e Mostrimit: Mostër përfaqësuese e popullsisë së përgjithshme në secilin vend.
