Shpenzimet e mbrojtjes në 3.5 për qind të PBB-së do t’i kushtonin BE-së rreth 390 miliardë dollarë shtesë në vit që nga fundi i Luftës së Ftohtë.
Vendet evropiane kanë kursyer kolektivisht qindra miliarda euro në vit në dekadat e fundit – një “dividend i paqes” i pasluftës – pasi ato ulën shpenzimet e mbrojtjes dhe liruan burime për prioritete të tjera, përfshirë mirëqenien në shtetet e tyre.
Ata tani përballen me një llogari brutale ndërsa nisin një përpjekje për rimilitarizimin pasi Donald Trump kërcënoi se do të pakësonte mbështetjen e SHBA-ve për kontinentin.
Ndërsa BE-ja shpenzon sot pak më pak se 2 për qind të PBB-së së saj për mbrojtjen, liderët evropianë po debatojnë hapur për ngritjen e shpenzimeve deri në 3.5 për qind të PBB-së ose më të larta në dekadën e ardhshme.
Ky nivel nuk është parë në Evropën kontinentale që nga fundi i viteve 1960.
Shpenzimet në këtë nivel ndërmjet viteve 1995 dhe 2023 do t’u kërkonin shteteve anëtare të BE-së të ndajnë 387 miliardë dollarë shtesë në vit për mbrojtjen, sipas llogaritjeve të Financial Times bazuar në shifrat e barazisë së fuqisë blerëse (PPP) të vitit 2020.
Rritja për Mbretërinë e Bashkuar, e cila shpenzoi 2.3 për qind të PBB-së për mbrojtjen në vitin 2023, do të kishte qenë 35 miliardë dollarë në vit gjatë të njëjtës periudhë – afërsisht e barabartë me shpenzimet vjetore publike për strehimin dhe pajisjet lokale.
Evropa shijoi vitet e saj të shpenzimeve të ulëta ushtarake falë një periudhe të zgjatur mbrojtjeje nga SHBA-të, duke e lejuar atë të ndërtojë një nga sistemet më bujare të sigurimeve shoqërore për botën për një popullsi të plakur.
Në të gjithë BE-në, mbrojtja sociale është rritur si pjesë e shpenzimeve totale të qeverisë, nga 36.6 për qind në vitin 1995 në 41.4 për qind në prag të pandemisë, sipas Eurostat.
Shpenzimet e qeverisë gjermane për mbrojtjen sociale, e cila përfshin shpenzimet e mirëqenies dhe pensionet, por përjashton kujdesin shëndetësor, është më shumë se dyfishi i asaj të SHBA-ve në raport me PBB-në. Dallimi është edhe më i madh për Francën.
Për të ndryshuar ndjeshëm prirjen afatgjatë në shpenzimet ushtarake – e cila në raport me PBB-në u përgjysmua midis viteve 1963 dhe 2023 në shumicën e ekonomive të mëdha evropiane, sipas të dhënave të mbledhura nga Sipri – do të kërkonte zvogëlimin e shpenzimeve ekzistuese ose huamarrje më të larta që shumë kapitale do të kishin vështirësi të përballonin.
Marrë dhe përshtatur nga Financial Times për Albanian Post
