Gazeta gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), në një artikull të gazetarit Michael Martens, vlerëson se protestat studentore në Serbi kundër regjimit të Aleksandar Vuçiqit janë gjithnjë e më shumë të dominuara nga nacionalizmi serbomadh, një zhvillim që cilësohet si shqetësues për të gjithë Ballkanin.
Në një artikull me titull: “Eshtrat, paraardhësit, atdheu”, FAZ thotë se nacionalizmi serbomadh ka pushtuar protestat studentore në Serbi. Kulmi i fundit i protestave që kanë vazhduar prej muajsh kundër sundimit të autokratit Aleksandar Vuçiç, më 28 qershor tërhoqi vëmendjen edhe jashtë vendit, shkruan FAZ, transmeton Danas.
“Rreth 140,000 njerëz në Beograd kërkuan zgjedhje të reja. Megjithatë, ky numër nuk arriti atë të tubimit të 15 marsit, kur lëvizja studentore arriti të mobilizojë më shumë se 300 mijë qytetarë nga i gjithë vendi. Megjithatë, ai tregoi se protestat kundër kreut të shtetit, më shumë se gjysmë viti pasi filluan në nëntor 2024, nuk e kanë humbur forcën e tyre”.
Megjithatë, tubimi i 28 qershorit, sipas autorit Michael Martens, tregon gjithashtu një zhvillim shqetësues për të gjithë Ballkanin.
“Ky trend ka qenë i dukshëm për njëfarë kohe, por jashtë vendit mezi e vëren: Fuqia e lëvizjes studentore, e cila ende përfaqëson forcën kryesore të protestave, është zhdukur nga nacionalizmi serbomadh, që të kujton vitet e para të sundimit të luftëdashësit serb Slobodan Milosheviq në fillim të viteve nëntëdhjeta”.
Sipas autorit, kjo u tregua tashmë nga lista e folësve të zgjedhur nga studentët për tubimin: “Nacionalistët dhe relativizuesit e krimeve të luftës garuan në përhapjen e sloganeve ‘Serbia e madhe”.
Vetëm rektori i Universitetit të Beogradit, sipas Mertens, foli me një ton të moderuar, por ai mbeti një përjashtim. Folësit e tjerë, si shkruan ai, lanë përshtypjen se nuk u interesonte qëllimi fillestar i lëvizjes protestuese – “domethënë rivendosja e demokracisë dhe sundimi i ligjit në Serbi – por fillimi i luftërave të reja kundër Kosovës ose Bosnjës”.
Pas fjalës kodike të ideologjisë për Serbinë e Madhe, Frankfurter Allgemeine Zeitung shkruan më tej se takimi u hap nga një student i cili “bërtiti dhe ulëriti në mënyrë histerike”, dhe i cili tashmë ishte shfaqur disa herë si zëdhënës i lëvizjes.
“Në një fjalim kuazi-biblik, ai foli shumë për Zotin, serbët dhe Betejën e Kosovës kundër osmanëve më 28 qershor 1389. Kjo datë, e cila festohet në Serbi si ‘Vidovdan’, dita e Shën Vidit, ka një ngarkesë mitike në nacionalizmin serb dhe përdoret si një armë universale. Fakti që studentët zgjodhën atë ditë të veçantë për tubimin, paralajmëroi diçka të keqe. Dhe ato parandjenja u realizuan. 28 qershori në “atdheun tonë të dashur” është dita “kur lutjet dhe gjaku bëhen një”, bërtiti përfaqësuesi i studentëve në mikrofon.
“Me retorikë të bollshme rreth ‘gjakut dhe tokës’ dhe paraardhësve të famshëm që dhanë jetën për atdheun serb, studenti lexoi një tekst nga Nikolaj Velimirović, një prift nacionalist serbo-ortodoks dhe admirues i Hitlerit, i cili vdiq në vitin 1956 dhe në të cilin u fol përsëri shumë për kockat, paraardhësit dhe atdheun”, shkruan FAZ.
Kushdo që besonte se fjalimi hyrës ishte një përjashtim ose një lloj lëshimi pragmatik nga studentët ndaj pjesës së fortë nacionaliste të shoqërisë serbe, gabohej, thotë gazetari gjerman, transmeton Danas.
“Sepse, kështu vazhdoi. Një profesor i letërsisë, i cili kohët e fundit vlerësoi poezinë (fjalë për fjalë jo mediokre) të Radovan Karaxhiqit, një kriminel lufte serb të Bosnjës i dënuar me burgim të përjetshëm, në një fjalim pseudo-historik i bëri thirrje audiencës të mos i harrojë serbët në Kosovë, as në Republikën Srpska në Bosnjë, Mal të Zi dhe Maqedoninë e Veriut.
Siç tha ai, bëhet fjalë për ‘lirinë e popullit serb jashtë Serbisë’ dhe ‘luftën për integralizmin serb’.
“Këto janë fjalë të koduara për ideologjinë për Serbinë e madhe, në emër të së cilës autorët e krimeve serbe në vitet 1990 kryen fillimisht krime në Kroaci, pastaj në Bosnjë dhe së fundmi në Kosovë, siç është gjenocidi në Srebrenicë. Fakti që fjalimi i profesorit jo vetëm që u mbajt, por edhe u prit me entuziazëm nga publiku, mund të ketë zgjuar kujtime të pakëndshme për shikuesit që e ndoqën transmetimin nëpërmjet internetit, nga vende si Vukovari, Sarajeva apo Prishtina”, vlerëson Frankfurter Allgemeine Zeitung.
“Meqenëse, në të kaluarën, në ideologjinë e Serbisë së Madhe, njerëzit flisnin për eshtrat e paraardhësve dhe se Serbia është kudo ku varrosen serbët, rezultati ishte që eshtrat e viktimave jo-serbe përfunduan në varre masive në të gjithë Ballkanin”,
Duke e kaluar Vuçiçin në të djathtë “Sigurisht, jo të gjithë studentët mendojnë njësoj si folësit në protestën e fundit. Ndoshta edhe shumica janë studentë që neveriten nga toni gjithnjë e më i theksuar serbo-nacionalist i lëvizjes protestuese kundër sundimit jodemokratik të Vuçiçit. Por, nëse nuk distancohen nga shpërthimet nacionaliste si ato në Vidovdan, vetëm ana tjetër, e errët e Serbisë mund të dëgjohet”, vlerëson FAZ.
Pa dyshim, nëse do të ndodhte distancimi, lëvizja protestuese do të ndahej në të paktën dy pjesë, thuhet në artikull.
“Numerikisht, ajo do të dobësohej. Por, kërkesa e saj për demokraci dhe sundim të ligjit do të forcohej. Aktualisht, studentët po përpiqen të mos ia lënë nacionalizmin serb Vuçiçit dhe ta kalojnë atë nga e djathta. Por edhe korsia e shpejtë e rrugës së gabuar është ende rruga e gabuar”, shkruan FAZ./rtk
The post FAZ: Nacionalizmi serbomadh ka pushtuar protestat studentore në Serbi appeared first on Kosovapost.net.
