Dhjetëra foshnje çdo vit në Kosovë përballen me realitetin e braktisjes, një fenomen që kërkon kujdes të vazhdueshëm dhe përgjegjësi të shtuar institucionale. Vetëm përgjatë periudhës janar–nëntor në Klinikën e Neonatologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK), janë regjistruar 28 foshnje pa përkujdesje prindërore.
Nga këto raste, 18 foshnje janë ribashkuar me familjen biologjike apo njërin prind, ndërsa 10 të tjera janë vendosur nën kujdesin e Qendrës për Punë Sociale (QPS).
Aktualisht, në repartin e Neonatologjisë janë dy foshnje, të cilat po marrin kujdes të vazhdueshëm nga stafi mjekësor dhe infermieror.
Sipas të dhënave nga klinika, asnjëra nga këto lindje nuk ka qenë lindje e parakohshme.
Drejtori i Klinikës së Neonatologjisë në QKUK, Luan Morina, ka deklaruar për KosovaPress, se për çdo rast të tillë bashkëpunohet ngushtë me punëtorët socialë, me qëllim që foshnjat të kenë mundësinë të ribashkohen me familjet biologjike.
Morina ka treguar se në këtë klinikë foshnjet maksimalisht qëndrojnë një apo dy muaj, varësisht nga gjendja shëndetësore e tyre dhe pastaj përkujdesja e tyre bëhet nga QPS-ja.
Ai ka thënë se janë dy infermiere që përkujdesen për foshnjet pa përkujdesje prindërore, se ka mjaftueshëm material për ta dhe se ka edhe bamirësi nga qytetarët të cilët dhurojnë gjëra të esenciale për ta.
Në anën tjetër, drejtori i Qendrës për Punë Sociale, Bajram Shala, ka sqaruar për KosovaPress, se institucionet sociale ndjekin procedura të caktuara për të garantuar sigurinë dhe mirëqenien e fëmijëve të braktisur.
“Procedurat e punës me fëmijë të braktisur nga Qendra për Punë Sociale në Kosovë përfshijnë disa hapa kryesorë për të siguruar mbrojtjen dhe mirëqenien e fëmijëve. Pas marrjes së raportit, punonjësit social fillojnë një hetim për të vlerësuar situatën e fëmijës, duke përfshirë gjendjen e tij shëndetësore, emocionale dhe sociale, si dhe rrethanat e braktisjes. Nëse fëmija konsiderohet në rrezik, ai mund të vendoset në një ambient të sigurt përkohësisht, si p.sh. në strehim familjar ose në kujdestari të përkohshme, derisa të merren vendime të mëtejshme. Nëse është e mundur dhe e sigurt, përpiqet ribashkimi i fëmijës me familjen biologjike. Nëse kjo nuk është e mundur, bëhen përpjekje për të siguruar një vendosje afatgjatë të përshtatshme, si kujdestaria e përhershme ose adoptimi”, është përgjigjur Shala.
Nga aspekti psikologjik, psikologia Kristina Halilaj thekson se përveç fëmijëve, edhe nënat që braktisin foshnjat përjetojnë trauma të rënda emocionale dhe shpesh kanë nevojë për mbështetje terapeutike.
Ajo ka shtuar se nëna duhet të marrë ndihmë profesionale, përfshirë psikoterapi apo trajtim psikiatrik, në rastet kur përjeton depresion të rëndë pas lindjes dhe braktisjes së foshnjës. Sipas saj, shumë pak flitet për nënat që braktisin fëmijët, duke u gjykuar në shoqërinë tonë padrejtësisht.
Ndërkohë, gjatë zhvillimit të fëmijut pa përkujdesje prindërore, Halilaj ka thënë për KosovaPress, se kur fillojnë të bëhen të vetëdijshëm kuptojnë që nuk i përket një rrethi familjar, duke ndikuar në vetëbesim dhe duke krijuar probleme në personalitet.
Ndërkaq, gjatë vitit 2024, në Kosovë janë regjistruar gjithsej 37 raste të fëmijëve të braktisur, prej të cilëve 22 janë ribashkuar me familjen biologjike, ndërsa 15 fëmijë kanë mbetur nën përkujdesjen e institucioneve sociale./KP
