Vendimi i parlamentit të Iranit për të miratuar mbylljen e Ngushticës së Hormuzit ka shkaktuar alarm global dhe ka paralajmëruar potencialisht goditjen më të keqe energjetike në dekada.
Edhe pse organi më i lartë i sigurisë i Iranit ka fjalën e fundit, tregjet, kompanitë e logjistikës dhe qeveritë në të gjithë botën tashmë po reagojnë sikur një bllokadë është e afërt.
Ngushtica e Hormuzit është një nga kalimet strategjike më të rëndësishme në botë – më shumë se 20 për qind e tregtisë botërore të naftës kalon nëpër të çdo ditë. Mbyllja e saj do të thoshte një ndërprerje të menjëhershme të furnizimit dhe një rritje të mundshme të çmimeve të naftës në 120 dollarë ose edhe 150 dollarë për fuçi.
Kjo tronditje energjetike do të godiste të parat vendet që varen nga energjia e importuar – përfshirë ekonomitë më të mëdha të BE-së.
Evropa, megjithëse pjesërisht e diversifikuar, nuk do të kursehej. Një rritje e çmimit të naftës dhe gazit do të çonte automatikisht në një rritje të çmimeve të karburantit, energjisë elektrike dhe lëndëve të para industriale. Inflacioni, tashmë një sfidë në shumë shtete anëtare të BE-së, mund të përshkallëzohej përsëri, ndërsa bankat qendrore do të detyroheshin të merrnin vendime të vështira – duke balancuar midis frenimit të inflacionit dhe shmangies së recesionit.
Trafiku detar tashmë po vuan pasojat. Anijet tregtare shmangin ujërat iraniane, dhe devijimi drejt Kanalit të Suezit dhe rrugëve të tjera do të thotë vonesa, kosto më të larta dhe një krizë të re logjistike. Përveç pasojave ekonomike, tensionet politike po thellohen – SHBA-të mund të kundërpërgjigjen ushtarakisht, dhe Perëndimi po shqyrton sanksione shtesë kundër Teheranit , të cilat do të rrisnin më tej rreziqet në këtë lojë globale shahu.
Nga ana tjetër, kjo lloj krize mund të përshpejtojë investimet në burime alternative të energjisë, forcimin e infrastrukturës së LNG-së dhe autonominë strategjike të BE-së. Por këto janë zgjidhje afatmesme. Në afat të shkurtër, bota është në prag të një paniku energjetik.
Nëse ky vendim zbatohet, do të jetë më shumë sesa thjesht mbyllje e ngushticës – do të hapë derën për një nga krizat më të rrezikshme ekonomike të shekullit të ri.
The post Bota në prag të krizës më të madhe ekonomike pas mbylljes së Ngushticës së Hormuzit appeared first on Kosovapost.net.
