Ursula von der Leyen dhe Antonio Costa janë takuar me Keith Kellogg, i dërguari i posaçëm i SHBA-së për Rusinë dhe Ukrainën, i cili e ka bërë të qartë se Evropa do të përjashtohet nga tryeza e negociatave.
Vendi i Evropës në tryezën e negociatave për t’i dhënë fund luftës së Rusisë në Ukrainë mbetet i mbuluar nga pasiguri të thella pas një serie takimesh diplomatike.
Keith Kellogg, i dërguari i posaçëm i SHBA për Ukrainën dhe Rusinë, u takua të martën veçmas me Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit Evropian, dhe Antonio Costa, president i Këshillit Evropian, të dy të interesuar për të riafirmuar pozicionin e bllokut në procesin që po ecën me shpejtësi përpara nën promovimin e presidentit amerikan, Donald Trump.
Rezultatet e takimeve sugjerojnë se asnjëri prej presidentëve nuk ka marrë siguri shtesë se Evropës do t’i rezervohet një vend në tryezë, raporton euronews.
Megjithatë, Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, duke folur nga Arabia Saudite pas raundit të parë të bisedimeve me homologun rus, tha se BE-ja do të ftohet në tryezë, por vetëm për t’i lehtësuar sanksionet ndaj Kremlinit.
“Ka edhe palë të tjera që kanë vendosur sanksione, Bashkimi Evropian do të duhet të jetë në tryezë në një moment, sepse ata gjithashtu kanë sanksione që janë vendosur”, tha Rubio, duke këmbëngulur se do të duhet të bëhen koncesione “nga të gjitha palët”.
“Askush nuk po përjashtohet këtu”, shtoi ai, transmeton Telegrafi.
Propozimi i Rubios për lehtësim të sanksioneve është në kundërshtim me qëllimin e shprehur të BE-së për ta bërë Rusinë të paguajë për agresionin ndaj Ukrainës. Brukseli ka ndarë kohët e fundit një hua të rëndësishme për Kievin duke përdorur pasuritë e ngrira të Rusisë si kolateral. Nëse paratë lirohen, siç dëshiron Kremlini, huaja do të prishte dhe do të lahej në duar të kryeqyteteve për pagesat e kredisë.
Gjatë takimit me Kellogg, Von der Leyen insistoi se BE-ja ishte e gatshme “të punonte së bashku me SHBA për të ndaluar masakrat dhe për të ndihmuar në sigurimin e një paqeje të drejtë dhe të qëndrueshme që Ukraina dhe populli i saj meritojnë me të drejtë”, tha zyra e saj në një njoftim për media.
Presidentja “ri-thirri se çdo zgjidhje duhet të respektojë pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës, të mbështetur nga garanci të forta të sigurisë”.
Për më tepër, Von der Leyen i tha Kellogg se blloku ishte “gati” të intensifikonte mbështetje financiare dhe ushtarake për Ukrainën, një kërkesë kyçe e administratës Trump. Shifrat më të fundit nga Instituti Kiel për Ekonominë Botërore konfirmojnë se mbështetja kolektive e Evropës (132 miliardë euro) ka tejkaluar atë të Amerikës (114 miliardë euro).
Kur u pyet nëse Von der Leyen kishte siguruar ndonjë premtim që Evropa do të kishte një vend dhe zëri i saj do të dëgjohej, një zëdhënës i Komisionit abstenoi nga dhënia e detajeve të tjera dhe tha se asnjë zgjidhje për Ukrainën nuk duhet të “punohen” pa përfshirjen e Kievit dhe BE-së (Ukraina është një kandidate për t’u bashkuar me bllokun).
“Takimet e ndryshme që po zhvillohen duhet të merren si fillimi i një procesi. Në fund, këto takime duhet të bashkohen për të parë se si do ta çojmë përpara procesin me të gjitha palët e përfshira” tha zëdhënësi.
Takimi Costa-Kellogg kishte një ton të ngjashëm.
“Ukraina mund të mbështetet tek Evropa. Ne jemi të gatshëm të vazhdojmë të punojmë ngushtë me SHBA për të siguruar paqe dhe siguri”, tha Costa në rrjetet sociale.
Presidenti i Këshillit Evropian paralajmëroi se “paqja nuk mund të jetë thjesht një armëpushim”, një vlerësim i ndarë nga liderët e tjerë evropianë që shqetësohen se një marrëveshje e nxituar për të ndalur luftën mund të lejojë Rusinë të riorganizojë forcat e saj dhe të nisë një konflikt të ri në të ardhmen.
Zyra e Kellogg nuk ofroi menjëherë një përmbledhje të takimit. Në llogarinë personale në X, ai e përshkroi bisedën me Costën si “biseda të shkëlqyera”.
Tryezë për katër?
Takimet me Kellogg vijnë një ditë pas një grupi të njëmbëdhjetë liderësh evropianë, përfshirë Von der Leyen dhe Costa, që u mblodhën në Paris për një takim emergjent të thirrur nga presidenti francez, Emmanuel Macron, në reagim ndaj telefonatës ndërmjet Donald Trump dhe presidentit rus, Vladimir Putin dhe fillimit të papritur të negociatave.
Liderët ranë dakord për të rritur mbështetjen financiare dhe ushtarake për Ukrainën, por nuk arritën një marrëveshje të përbashkët mbi garancitë e reja të sigurisë, siç mund të ishte një mision paqeruajtës. Shtëpia e Bardhë ka shpërndarë një pyetësor për të pyetur evropianët për gatishmërinë e tyre për të dërguar një forcë të tillë në Ukrainë dhe pritshmëritë që kanë nga ana e Amerikës.
Macron foli me Trump para dhe pas samitit.
Lideri francez gjithashtu foli me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, i cili ka paralajmëruar disa herë se vendi i tij nuk do të pranojë një marrëveshje që bëhet pas shpinës së tij.
“Garancitë e sigurisë duhet të jenë të forta dhe të besueshme”, tha Zelensky pas bisedës me Macronin të hënën në mbrëmje. “Çdo vendim tjetër pa këto garanci – si një armëpushim i brishtë – do të shërbente vetëm si një tjetër mashtrim nga Rusia dhe një prelud i një lufte të re ruse kundër Ukrainës ose vendeve të tjera evropiane”.
Telefonata Trump-Putin, e cila u zhvillua pa konsultime paraprake me aleatët Perëndimorë, prishi përpjekjen trevjeçare për të izoluar liderin rus diplomatikisht dhe shkaktoi shkundje të forta në kryeqytetet evropiane, duke i lënë ata dukshëm të tronditur.
Kellogg e përkeqësoi ndjesinë e panikut kur tha se Evropa do të konsultohet gjatë gjithë procesit, por përfundimisht do të përjashtohet nga tryeza e negociatave.
“Çfarë nuk duam të bëjmë është të hyjmë në një diskutim të gjerë grupor”, tha gjenerali i pensionuar javën e kaluar në Konferencën e Sigurisë të Munihut.
Kellogg shpjegoi se procesi i paqes do të ndiqte një qasje “me dy korsi”: nga njëra anë, SHBA do të flasin me Rusinë dhe, nga ana tjetër, SHBA do të flasin me Ukrainën dhe aleatët demokratikë që mbështesin kombet e shkatërruara nga lufta
Takimi i parë SHBA-Rusi u zhvillua të martën, ku Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio zhvilloi bisedime me Ministrin e Jashtëm rus, Sergey Lavrov në Arabinë Saudite. Të dyja palët ranë dakord për të emëruar grupe të dedikuara për të vazhduar negociatat.
Kremlini tha se takimi kishte qenë një “bisedë serioze për të gjitha çështjet”, por ishte “e vështirë” të vlerësohej nëse pozitat po “bashkoheshin”.
Sekretari Rubio e quajti këtë “hapat e parë të një udhëtimi të gjatë dhe të vështirë,” me më shumë takime për t’u zhvilluar. “Qëllimi është të jepet fund këtij konflikti në një mënyrë që është e drejtë, e qëndrueshme, e pranueshme për të gjitha palët e përfshira”, tha Rubio.
Para bisedimeve në Riyadh, Sergei Lavrov hodhi poshtë përfshirjen e Evropës në proces.
“Nuk e di se çfarë duhet të bëjnë ata në tryezën e negociatave. Nëse ata do të fillojnë të nxjerrin ide të fshehta për ngrirjen e konfliktit, ndërkohë që ata vetë (…) do të kenë në mendje vazhdimin e luftës, atëherë pse t’i ftojmë atje?” tha ai.
Ende nuk është vendosur një datë për një takim ndërmjet Trump dhe Putin.
