Kryeministri i Izraelit udhëton për në Mar-a Lago ndërsa administrata amerikane raportohet se po i mbaron durimi për armëpushimin në Gaza.
Benjamin Netanyahu do të takohet me Donald Trump në Mar-a-Lago, në Florida të hënën në mbrëmje, mes frikës në rritje se Izraeli mund të nisë ofensiva të reja kundër armiqve rajonalë, duke e zhytur potencialisht Lindjen e Mesme në paqëndrueshmëri të mëtejshme.
Kryeministri izraelit u largua nga Izraeli të dielën në vizitën e tij të pestë për të takuar Trump në SHBA këtë vit.
Në krye të agjendës do të jetë armëpushimi në Gaza, i cili në tetor ndaloi luftën shkatërruese dyvjeçare.
Megjithëse kushtet e dakorduara për një fazë fillestare janë përmbushur kryesisht, me forcat e Izraelit që po tërhiqen në pozicione të reja dhe Hamasin që liron të gjithë të gjallët dhe të gjithë pengjet e vdekur përveç njërit, sfida të mëdha përballen me zbatimin e fazës së dytë të planit 20-pikësh të presidentit.
Ekzistojnë gjithashtu frikëra se Izraeli do të nisë ofensiva të reja kundër Hezbollahut në Liban, duke shkelur një armëpushim të vendosur më shumë se një vit më parë, ose kundër Iranit, të cilin e akuzon për përshpejtimin e prodhimit të raketave balistike në muajt e fundit.
Gershon Baskin, bashkëkryetari i komisionit të ndërtimit të paqes në Aleancën për Dy Shtete, i cili ka marrë pjesë në negociata të fshehta me Hamasin, tha se koha e udhëtimit të Netanyahut ishte “shumë e rëndësishme” për Gazën.
“Faza 1 praktikisht ka mbaruar, ka një peng të vdekur izraelit të mbetur të cilin [Hamasi] po ka vështirësi ta gjejë”, tha ai.
Të dyja palët akuzojnë njëra-tjetrën për shkelje të armëpushimit.
Hamasi ka dështuar në mënyrë të qartë të angazhohet për çarmatosje dhe ka pasur sukses të konsiderueshëm në vendosjen e autoritetit të tij në pjesët e Gazës ku është përqendruar pothuajse e gjithë popullsia. Izraeli duket i ngurruar të tërhiqet nga 53% e Gazës që tani kontrollon ose të lejojë kalimin e lirë të ndihmës në territor.
“Faza 2 duhet të fillojë… dhe mendoj se amerikanët e kuptojnë se është vonë sepse Hamasi ka pasur shumë kohë për të rivendosur praninë e tij dhe kjo sigurisht nuk është një situatë që amerikanët duan ta lënë në vend”, tha Baskin.
Më shumë se 70 mijë palestinezë, kryesisht civilë, vdiqën në Gaza gjatë luftës dhe pothuajse e gjithë popullsia prej 2.3 milionë banorësh e territorit u zhvendos. Rreth 400 palestinezë kanë vdekur në Gaza që nga armëpushimi i tetorit, dhe një numër i madh vazhdojnë të jetojnë në kushte të vështira akute.
Në javët e fundit, shirat e rrëmbyeshëm dhe temperaturat e ftohta kanë përkeqësuar vuajtjet në Gaza, ku shumica e banesave dhe infrastrukturës janë dëmtuar rëndë ose janë rrafshuar.
Lufta u shkaktua nga një sulm i papritur nga Hamasi në Izraelin jugor në vitin 2023, në të cilin 1,200, kryesisht civilë, u vranë dhe 250 të tjerë u rrëmbyen.
Sipas fazave të ardhshme të planit të Trump, një autoritet i përkohshëm i përbërë nga teknokratë palestinezë të paangazhuar do të qeverisë territorin palestinez në vend të Hamasit dhe një forcë ndërkombëtare stabilizimi (ISF) me mijëra trupa do të vendoset.
Zyrtarët amerikanë kanë sugjeruar që përbërja e autoritetit të ri mund të shpallet në janar.
Të premten, agjencia amerikane e lajmeve Axios raportoi se zyrtarë të lartë të Trump po frustroheshin gjithnjë e më shumë “ndërsa Netanyahu ka ndërmarrë hapa për të minuar armëpushimin e brishtë dhe për të penguar procesin e paqes”.
Analistët në Izrael dhe jashtë vendit pajtohen.
“Ka gjithnjë e më shumë shenja se administrata amerikane po frustrohet me Netanyahun”, tha Yossi Mekelberg, një ekspert i Lindjes së Mesme në organizatën kërkimore Chatham House me seli në Londër.
“Pyetja është se çfarë do të bëjë për këtë, sepse faza 2 tani për tani nuk po shkon askund”, shtoi Mekelberg.
Për Netanyahun, një përparësi do të jetë bindja e Trump që të lejojë Izraelin të veprojë për të parandaluar Iranin nga riparimi i dëmit të shkaktuar në programin e tij bërthamor në luftën e tij të shkurtër me Izraelin dhe SHBA-ve këtë verë, ose ndërtimi i aftësive të tij të raketave balistike.
Presidenti iranian, Masoud Pezeshkian, tha të shtunën se vendi i tij ishte në një luftë në shkallë të plotë me SHBA-në, Izraelin dhe Evropën.
Ai shtoi se konflikti ishte “më i ndërlikuar dhe më i vështirë” sesa lufta Iran-Irak, e cila la më shumë se 1 milion viktima nga të dyja palët.
Ndërkohë, përpjekjet për të siguruar një marrëveshje sigurie midis Izraelit dhe Sirisë nuk kanë arritur të bëjnë përparim të konsiderueshëm dhe do të jenë gjithashtu në rendin e ditës në Mar-a-Lago, thanë mediat lokale në Izrael.
Zyrtarët izraelitë kanë bërë gjithashtu thirrje për përpjekje më efektive për të çarmatosur Hezbollahun në përputhje me armëpushimin e vitit 2024 në Liban.
Netanyahu përballet me zgjedhje brenda 10 muajsh dhe zgjedhjet e afërta do të ndikojnë në axhendën e tij, tha Mekelberg.
“Gjithçka është e lidhur për të qëndruar në pushtet”, tha ai.
Sondazhet tregojnë se koalicioni aktual i Netanyahut do të kishte vështirësi në formimin e një qeverie nëse zgjedhjet do të mbaheshin tani, me shumë votues të zemëruar për dështimet që çuan në sulmin e Hamasit në vitin 2023, lëvizjet për të vazhduar përjashtimin e shumicës së burrave ultra-ortodoksë hebrenj nga shërbimi i detyrueshëm ushtarak në Izrael dhe një sërë skandalesh ndër të tjera.
Një marrëdhënie e ngushtë me Trump do të përforconte apelin e Netanyahut midis votuesve të pavendosur dhe bazës së tij, dhe kjo sugjeron se çdo mosmarrëveshje publike midis dy udhëheqësve është jashtëzakonisht e pamundur, thanë analistët.
Netanyahu pritet të kërkojë të bindë Trumpin për nevojën që Izraeli, i cili mbështetet te SHBA-të për shumë nga nevojat e tij të mbrojtjes, të ruajë një avantazh teknologjik ushtarak ndaj armiqve të mundshëm rajonalë.
Shumë zyrtarë izraelitë u tronditën kur Trump tha këtë vit se do të lejonte shitjen e avionëve luftarakë F-35 Arabisë Saudite, të cilën e përshkroi si një “aleat të madh”. Avioni i teknologjisë së fundit ishte çelësi i sukseseve të Izraelit kundër Iranit në luftën e kësaj vere.
