Si shefi i kabinetit të tij, Yermak ushtronte pushtet të madh në krye të Qeverisë dhe madje i besohej të negocionte në emër të Ukrainës në bisedimet e paqes.
Andriy Yermak ishte një prani e vazhdueshme dhe e dukshme në qeverinë e Ukrainës – një figurë në dukje e palëvizshme në skenën politike.
Pavarësisht trupit të tij të lartë, mund të mos e keni parë gjithmonë. Megjithatë, kudo që të ishte Presidenti Volodymyr Zelensky, Yermak shpesh nuk ishte shumë larg.
Si shefi i kabinetit të tij, Yermak ushtronte pushtet të madh në krye të Qeverisë dhe madje i besohej të negocionte në emër të Ukrainës në bisedimet e paqes me SHBA-të.
Por ndërsa ndikimi i tij rritej, rritej edhe pakënaqësia publike ndaj pushtetit që mbante ky zyrtar i pazgjedhur. Karriera e tij politike mori fund papritur të premten, disa orë pasi hetuesit kundër korrupsionit bastisën shtëpinë e tij në Kiev.
Yermak dhe Zelensky u takuan për herë të parë në vitin 2011 kur i pari ishte avokat i pronësisë intelektuale dhe i dyti producent televiziv.
Pasi punuan së bashku gjatë fushatës së suksesshme presidenciale të vitit 2019, Yermak u bë shefi i kabinetit të Zelensky-t. Ai qëndroi pranë presidentit ndërsa ai mbajti fjalimin e tij të famshëm “ne jemi ende këtu”, ndërsa rusët sulmuan Kievin në fillim të pushtimit të tyre në shkallë të plotë në shkurt 2022.
Ndërsa Zelensky përqendroi pushtetin e tij me kalimin e kohës, Yermak u konsiderua gjerësisht si personi i dytë më i fuqishëm në Ukrainë. Ai thuhet se ndihmoi në formësimin e politikës së jashtme, rrëzoi rivalët politikë dhe madje mori vendime në fushëbetejë.
Politika ukrainase formësohet nga personazhe të mëdhenj dhe administrata e Zelensky nuk kishte një, por dy prej tyre.
Pavarësisht kushteve të favorshme që gëzonte Yermak brenda Zyrës Presidenciale, e njëjta gjë nuk mund të thuhej jashtë mureve të saj të pjerrëta.
Popullariteti i tij po binte ndjeshëm.
Një skandal në zgjerim
Zelensky ishte përballur me sukses me skandalet e korrupsionit në të kaluarën, por në korrik filloi një zinxhir ngjarjesh që e ka tronditur qeverinë aktuale në thelb, duke e dobësuar atë politikisht dhe duke i kushtuar atij krahun e tij të djathtë.
Atë muaj, presidenti e bindi Parlamentin të hiqte zyrtarisht pavarësinë e dy organeve anti-korrupsion të Ukrainës dhe t’i vinte ato nën kontrollin e drejtpërdrejtë të Qeverisë.
Në atë kohë, Zelensky tha se kjo ishte për të kufizuar ndërhyrjen ruse.
Por publiku – si dhe Bashkimi Evropian – nuk ishin dakord dhe ai u detyrua të ndryshonte qëndrim pas demonstratave masive.
Në vjeshtë, të njëjtat agjenci, Byroja Kombëtare Kundër Korrupsionit (Nabu) dhe Zyra Speciale e Prokurorit Kundër Korrupsionit (Sapo), publikuan gjetjet e një hetimi të gjatë që implikonte anëtarë të rrethit të ngushtë të Zelensky-t.
Figura të larta – përfshirë dy ministra, një ish-zëvendëskryeministër dhe një ish-partner biznesi i Zelenskyt – u akuzuan për përvetësimin e 100 milionë dollarëve nga projektet publike në sektorin e energjisë.
Në një kohë kur Rusia po godet rrjetin energjetik të Ukrainës me raketa dhe dronë përpara një dimri të katërt lufte – duke e detyruar të gjithë vendin të durojë ndërprerje të përditshme të energjisë – zemërimi i publikut ndaj këtyre akuzave për korrupsion është rritur.
Vetëm të premten në mbrëmje, Kievi duroi një sulm ajror rus gati 11-orësh, i cili la më shumë se gjysmë milioni njerëz pa energji.
“Po kalojmë një nga kohërat më të vështira në historinë tonë”, tha këtë javë për BBC-në Iryna, një banore e Kievit. “Fatkeqësisht, shumë familje nuk do t’i shohin të dashurit e tyre, burrat, vëllezërit ose burrat e tyre, për shkak të luftës”.
Pavarësisht se nuk u emërua si i dyshuar dhe mohoi çdo përfshirje në skemë, Andriy Yermak nuk mundi të distancohej.
Ekzistonte dyshimi se ai mund të ketë ditur diçka.
Media vendore raportoi të shtunën se hetuesit po kontrollonin disa laptopë dhe telefona celularë që kishin sekuestruar në apartamentin e tij gjatë kontrollit të tyre.
Yermak udhëhoqi bisedimet e javës së kaluar me Sekretarin e Shtetit të SHBA-ve Marco Rubio në Gjenevë, me sa duket duke siguruar disa lëshime për vendin e tij në një propozim paqeje të hartuar nga SHBA-ve, i cili shumë kishin frikë se favorizonte shumë Rusinë.
Në një kohë kur Ukraina po lufton dhe negocion për mbijetesën e saj, dorëheqja e tij është jashtëzakonisht destabilizuese.
Bisedimet do të vazhdojnë javën tjetër. Zyra presidenciale e Ukrainës tha të shtunën se Ministri i Mbrojtjes Rustem Umerov ishte kreu i një delegacioni që po shkonte në SHBA.
Ajo që nuk dihet është nëse kjo do të jetë një ringritje në kohë për Kievin, apo një mungesë e kushtueshme vazhdimësie.
Gjithashtu nuk dihet se si po e përjeton Yermak largimin e tij të papritur nga qeveria. New York Post raportoi të shtunën se ai i kishte dërguar një mesazh gazetës së tyre dhe ishte zotuar të shkonte në vijën e frontit. Ai gjithashtu deklaroi pafajësinë e tij.
“Do të shkoj në front dhe jam i përgatitur për çdo hakmarrje,” thuhet se tha ai. “Unë jam një person i ndershëm dhe i mirë”.
Por ekziston një ndjenjë se largimi i Yermak është një shenjë e ndryshimit pozitiv.
“Le ta quajmë ashtu siç është: lajm i mirë,” thotë Olga Rudenko, redaktore e Kyiv Independent.
“Mendoni për këtë: një demokraci e re si Ukraina ka institucione të pavarura që janë mjaft të forta për të hetuar njeriun më të fuqishëm në vend – dhe për ta bërë këtë gjatë luftës”.
“Njerëzit që mbështesin Ukrainën në të gjithë botën nuk mbështesin një vend në hartë, por një vend duke jetuar sipas vlerave të caktuara – dhe duke luftuar për to. Sot i shohim këto vlera në veprim.
“Kjo tregon pse Ukraina është pikërisht vendi që ia vlen të mbështetet”.
