Në historinë 17-vjeçare të shtetit të Kosovës, nuk ka ndodhur që një zyrtar i lartë shtetëror, siç është pozita e kryeministrit, të dënohet për mosparaqitje në institucionet e drejtësisë lidhur me një rast për të cilin i është kërkuar të dëshmojë.
Megjithatë, kjo ndryshoi muajin e fundit, kur Gjykata Themelore e Prishtinës vendosi t’i shqiptojë një gjobë prej 250 eurosh kryeministrit në detyrë, Albin Kurti, për refuzimin e paraqitjes në Prokurorinë Speciale për të dëshmuar lidhur me rastin e rezervave shtetërore, pavarësisht urdhrit të gjykatës.
Ndonëse në një pozitë tjetër, në vitin 2011, kryetari i Komunës së Suharekës, Blerim Kuçi, kishte qëndruar në paraburgim për 30 ditë, pasi kishte refuzuar të jepte dëshmi për dyshimet lidhur me krimet e ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Para masës së ndalimit, ai ishte gjobitur me 250 euro.
Njohësi i çështjeve të drejtësisë, Xhevdet Smakiqi, në një përgjigje me shkrim për Albanian Post, vlerëson se kjo është hera e parë që neni 132 i Kodit të Procedurës Penale të Kosovës sfidohet në të gjithë paragrafët e tij.
“Deri më tani, në praktikën gjyqësore nuk ka ndodhur që një dëshmitar refuzues, i cili gjendet brenda territorit të Kosovës dhe i dihet adresa, të mos sillet me detyrim për të dëshmuar. Rasti i një dëshmitari refuzues, i cili fshihet pas karriges së Kryeministrit dhe votave të qytetarëve, po sfidon jo vetëm Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës (PSRK) dhe Gjykatën, por edhe vetë nenin 132 të KPPRK-së”, thotë Smakiqi për Albanian Post.
Ai shton se gjykata duhet të shqyrtojë nëse Kurti e ka paguar gjobën prej 250 eurosh brenda afatit të përcaktuar në urdhrin për gjobë. Nëse kjo nuk ka ndodhur, sipas ligjit, Kurti mund të përfundojë në paraburgim.
“Nëse jo, atëherë gjyqtari i Procedurës Paraprake duhet të krijojë bindjen se ky dëshmitar nuk duhet të gjobitet sërish, pasi ai ka refuzuar një urdhër për paraqitje fizike në PSRK dhe nuk e ka respektuar atë. Kur kësaj i shtohen edhe deklaratat publike për refuzim, krijohet bindja e mjaftueshme se janë përmbushur kushtet ligjore të nenit 132 të KPPRK-së për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj dëshmitarit Albin Kurti”.
Edhe avokati Ardian Bajraktari thotë për AP se, nga njohuritë e tij, në të kaluarën nuk ka ndodhur që një zyrtar i tillë i lartë shtetëror të dënohet nga Prokuroria Speciale për shkak të refuzimit për të dëshmuar.
“Vendimi i gjykatës për dënimin me gjobë prej 250 eurosh të Kryeministrit në detyrë, për shkak se nuk është paraqitur për të dhënë deklaratën e tij sipas thirrjes së Prokurorisë, është një rast i paprecedent, të paktën për njerëz të këtij niveli”, sqaron Bajraktari.
Sipas tij, është e pakuptueshme dhe e papranueshme sjellja e kryeministrit në detyrë dhe ai bën thirrje që i njëjti të zbatojë ligjin sa më shpejt.
“Krerët e lartë shtetëror duhet të jenë shembull i zbatimit të ligjit dhe i respektimit të vendimeve dhe urdhrave të ligjshëm të organeve të drejtësisë. Kryeministri në detyrë po vepron pikërisht e kundërta e asaj që do të duhej”.
“Një qasje e tillë mospërfillëse është e papranueshme, prandaj shpresoj në reflektimin e Kryeministrit në detyrë në raport me këtë obligim ligjor”.
Si erdhi situata deri tek gjoba?
Gjykata Themelore e Prishtinës kishte konfirmuar se ka lëshuar një urdhër që e obligon kryeministrin në detyrë, Albin Kurti, të japë dëshminë e tij në cilësinë e dëshmitarit në rastin që lidhet me dyshimet për keqpërdorime me rezervat shtetërore.
Megjithatë, më 4 mars, në orën 10:00 të mëngjesit, kur ishte i detyruar të paraqitej në Prokurorinë Speciale për të dëshmuar, Kurti ndodhej në Gjilan, ku mori pjesë në ceremoninë e vendosjes së gurthemelit të një kopshti për fëmijë.
Ky urdhër u lëshua pasi Kurti nuk iu përgjigj dy ftesave të mëparshme të Prokurorisë gjatë muajve të fundit.
Vetë kryeministri ka deklaruar se nuk i ka refuzuar ftesat, por ka këmbëngulur që dëshminë ta japë në zyrën e tij në Kryeministri. Zyra e tij, përmes një kërkese drejtuar Gjykatës Themelore, ka kërkuar që Prokuroria të urdhërohet ta marrë dëshminë në ambientet e qeverisë.
Kurti ka pretenduar se edhe në të kaluarën Prokuroria ka marrë dëshmi nga zyrtarë të lartë shtetërorë në zyrën e Kryeministrit, pa përmendur ndonjë emër specifik. Ndërsa, refuzimin për t’u paraqitur në Prokurori e ka arsyetuar me faktin se nuk dëshiron të krijojë një perceptim publik apo “lajm botëror” që do ta paraqiste si të përfshirë në një rast korrupsioni.
Rasti i rezervave shtetërore
Në media ishte raportuar në muajin prill të 2023-së për problemin me Rezervat Shtetërore dhe keqpërdorimet potenciale që ndodhnin prapa arsyetimit se s’mund të jepeshin informacione meqë ishte sekret shtetëror.
Në media ishte raportuar se Kosova ka blerë mallra për rezerva shtetërore nga një kompani turke fantom.
Nga Prokuroria Speciale akuzohen dy zyrtarë të MINT drejtori i Departamentit të Rezervave Shtetërore, Hafiz Gara, Drejtori i Integrimeve Evropiane, Irfan Lipovica dhe Ridvan Muharremi, afarist.
Organi i Akuzës i ngarkon Garën e Lipovicën se kanë anashkaluar ligjin e Prokurimit Publik kur kanë kërkuar që malli të blihet pa procedura, por me negocim.
Prokuroria në dosje thotë se buxheti i Kosovës është dëmtuar 600 mijë euro si shkak i mos ardhjes së vajit, sheqerit dhe 52 tonë grurë.
