Konflikti është përshpejtuar javët e fundit, me rebelët që morën qytetin kyç të Gomës në janar dhe Bukavu, një tjetër kryeqytet provincial, këtë muaj.
Më shumë se 7 mijë njerëz kanë vdekur këtë vit pasi rebelët M23 të mbështetur nga Ruanda kanë kapur sasi të paprecedentë territori në Kongon lindore të pasur me minerale, tha të hënën kryeministrja e Kongos, ndërsa Bashkimi Evropian njoftoi se do të rishikonte një marrëveshje me Ruandën për lëndët e para kritike.
Judith Suminwa Tuluka i tha Këshillit të OKB-së për të Drejtat e Njeriut se situata e sigurisë dhe humanitare në rajon “ka arritur nivele alarmante”.
Konflikti është përshpejtuar javët e fundit, me rebelët që morën qytetin kyç të Gomës në janar dhe Bukavu, një tjetër kryeqytet provincial, këtë muaj.
M23 është më i fuqishmi nga shumë grupet e armatosura që konkurrojnë për një bazë në lindje të Kongos, e cila ka triliona dollarë pasuri minerale kryesisht të pashfrytëzuara, thelbësore për teknologjinë botërore.
Presioni mbi Ruandën u rrit.
Kryediplomati i Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, e quajti integritetin territorial të Kongos “të panegociueshëm” dhe tha se konsultimet e mbrojtjes të BE me Ruandën janë pezulluar – ata bashkëpunojnë në misionet në Mozambik dhe gjetkë – dhe memorandumi i tyre i mirëkuptimit në lidhje me lëndët e para kritike do të shqyrtohet.
BE dhe Ruanda një vit më parë nënshkruan memorandumin e mirëkuptimit për të “ushqyer zinxhirë vlerash të qëndrueshme dhe elastike për lëndët e para kritike”, duke vënë në dukje se Ruanda “prodhon kallaj, tungsten, ar dhe niobium dhe ka potencial për litium dhe elementë tokësorë të rrallë”.
Njoftimi i BE vjen pasi qeveria e Kongos, shumë më e pasur me minerale, ka akuzuar Ruandën për grabitje të burimeve të saj dhe pasi Shtetet e Bashkuara javën e kaluar kërkuan një “ndërprerje të menjëhershme të burimeve të mineraleve nga zonat e kontrolluara nga M23”.
Nuk kishte asnjë koment të menjëhershëm nga Ruanda se çfarë mund të ishte një goditje për ekonominë e saj.
OKB-ja ka paralajmëruar se luftimet paraqesin një kërcënim më të gjerë për rajonin, i cili ka parë dekada të konfliktit të zjarrtë që ka zhvendosur miliona.
M23 ka folur për rrëzimin e qeverisë së presidentit kongolez Félix Tshisekedi në Kinshasa e largët, e cila prej kohësh ka pasur një kontroll të dobët në lindje.
Rebelët po përpiqen të fitojnë më shumë terren pavarësisht thirrjeve për një armëpushim, të përforcuar nga rreth 4,000 trupa nga Ruanda fqinje, pak larg nga Goma.
Udhëheqësit e M23 janë zotuar të “pastrojnë” qytetet nga qeverisja e keqe dhe pasiguria. Ata tani kërcënojnë qytetin e Urivës, ku u raportuan të shtëna me armë gjatë fundjavës.
M23 thotë se po lufton për të mbrojtur tutsi etnikë dhe kongolez me origjinë ruandeze nga diskriminimi dhe dëshiron ta transformojë Kongon nga një shtet i dështuar në një shtet modern.
Analistët i kanë quajtur ato pretekste për përfshirjen e Ruandës.
Dëshmitarët në Goma kanë pohuar se dega e inteligjencës së M23 është në kërkim të ish-ushtarëve dhe kriminelëve kongolez, por disa njerëz janë identifikuar keq.
Ata pohuan se 11 të rinj u vranë të dielën teksa prisnin një klasë të peshëngritjes në qytet pasi u identifikuan gabimisht si hajdutë.
